100
verplaatsen van den zetel van bestuur nog altoos eene onbesliste
kwestie was, maar waarin ook met kracht werd opgekomen tegen
het denkbeeld, dat die verplaatsing zulke groote onkosten zou na
zich slepen.
Naar aanleiding van dien twijfel heb ik gemeendaan den Gouver
neur-Generaal te moeten schrijven om dit punt nogmaals ernstig te
overwegen.
Onder al de punten, die bij het defensiewezen ter sprake komen:
slechting van de vesting werken van Soerabaja, het niet verder voort
zetten van de fortificatiën te Willem I, het opgeven van de cita
dellen te Batavia en Samarang, was er nog één punt waaromtrent
overeenstemming heerschte, namelijk dat, hetwelk nu door den ge-
achten spreker genoemd is, de noodwendige verdediging in ieder
geval van Tjilatjap. Dit is ook de beslissing, die ik in 1866 ge
nomen heb.
Ik wil gaarne aan den geachten spreker de belofte afleggendat
ik mij onmiddellijk na afloop van de discussie over deze begrooting
met het door hem betoogde zal bezig houden."
Niemand in de kamer protesteerde tegen de woorden van den heer
de Boo en van den Minister. Wij wenschen dit te constateeren, om
dat zoowel de verplaatsing van den bestuurszetel als de versterking
van Tjilatjap uitsluitend bestemd zijn voor de verdediging van Java
tegen een buitenlandschen vijanden uit de redevoeringen van beide
sprekers blijkt, dat zij voor die verdediging willen zorgen; dat zij,
die onder de leiders der liberale partij gerekend mogen wordendus
niet //een blanken vijand als een idealen vijand" beschouwen, maar
dat het beider wensch is, de kolonie op de verdediging tegen zoo-
danigen vijand voor te bereiden.
Gelukkig. En zou onze hoop ongegrond zijndat de Minister
na de aanneming der begrooting de defensiekwestie van Java ter
hand nemende, daarbij tevens de personeele strijdkrachten des legers
zal overwegen en een voorstander van de herziening der personeele
en materiëele belangen des legers zal worden? De leger-organisatie
staat toch in de nauwste betrekking tot het vesting-systeemen wie
het laatste wil regelen zonder acht te slaan op de eerste, vervalt in
dezelfde fout waarop het stelsel van van der Wijck gestuit is.
Aitendre et espérerBijeen Minister van Koloniën als de te
genwoordige, wien zeker de moed niet zal ontbreken om uitgaven,
zelfs hooge uitgaven, ook voor het leger, aan te vragen zoodra hem
