192
van het oproer, van oordeel waren, dat deze nog minder aanneemlijk
waren. Zij hebben zich niet afgevraagdaan welke zijde het recht
was, maar tot welke van de twee partijen hunne persoonlijke sym-
pathiëen hen het meest deden naderen. Het is dns niet de geest
kracht, noch de moed, die aan het beschaafde gedeelte van de
Parijsche bevolking ontbroken hebben, maar het helder besef van
plicht, en dat ontbrak, omdat de lange reeks van omwentelingen
zelfs het begrip van recht, althans in staatkundige aangelegenheden,
in bijna ieders verstand vernietigd heeft Dit begrip moeten
alle goede burners trachten te herstellenwant er is geene maat
schappij mooglijk, waar ieder zijne persoonlijke voorkeur stelt boven
den wil van allen en zijne grillen boven de wet.
7 Juni 1872. Fr.
Geheel in denzelfde geest laat zich de generaal Trochu uit in een gisteren
verschenen werk, waarop ik hoop terug te komen: «Zooveel achtereenvolgende om-
wentelingen hebben den zedelijken toestand van het land aanmerkelijk doen dalen.
Het begrip van het ware en van het valsche, van het rechtvaardige en van het on
rechtvaardige, en zelfs, wij hebben er de onteerende ervaring van, van het mijn
en dijn, is terbasterd. Wij zien in Frankrjk slechts staatkundige partijen, waarvan
de gebeurtenissen de stijfhoofdigheid niet hebben kunnen overwinnenen persoonlijke
belangzucht, die er slechts op uit is om baantjes en eerbewijzen door bestorming te
veroveren of de gunst van de menigte te bejagen. Het maatschappelijk peil moet
rijzen en de openbare geest hernieuwd worden." Fr.
