194
Daarbij komt, dat het transport van allerhande oorlogsbehoeften
en vivres hier in Indië aan de grootste bezwaren onderhevig ismen
ziet dat bij onze expedition tegen inlandsche vijanden. Hoe dikwijls
heeft men niet de operatiën moeten uitstellen, omdat de koelies nog
niet waren aangekomenof omdat ze wegliepenof omdat er vele
zieken onder hen waren, of om andere redenen. Gemis aan spoorwe
gen geeft hier dus gemis aan snelheid in de troepenbewegingen;
geeft erge vertraging, en veroorzaakt daardoor dikwijls de geheele
onmooglijkheid van operatiën, die anders hoogst voordeelig zouden
zijn geweest.
Ook in een vruchtbaar en rijk land als]Java kan men eeue eenigszins
belangrijke troepenmacht niet doen leven vau hetgeen de landstreek
zelve oplevert; niet overal is al datgene aanwezig wat voor het da-
gelijksch onderhoud der troepen noodig is, en het is in een klimaat
als het Indische en in den oorlogstoestand, die dikwerf buitengewone
inspanning van den soldaat eischt, eene hoofdvoorwaarde, dat zijne
voeding nimmer het minste te wenschen overlate. Anders tochzal
men zeker zijn leger als sneeuw voor de zon zien verdwijnen; de
ambulances en kerkhoven zullen gevuld maar den vijand geen weer
stand kunnen geboden worden. En al hebben onze operatiën plaats
in Java's rijkste residentie, wanneer een leger van 10 a 12,000'
man daar gedurende eenigen tijd vertoeft, zou, zonder aanvoer van
buiten, het land totaal worden uitgeput en hongersnood onder de.
bevolking ontstaan, en toch zou men spoedig niet" meer plaatselijk
in de behoeften des legers kunnen voorzien.
Wordt Java door een spoorwegnet bedekt, dan is dit te doen;
dan kan, bij eene goede regeling, zooals die waarvan de Pruisen in
der laatsten oorlog het geheim schenen te bezitten dagelijks in alle
opzichten voor het leger worden gezorgd.
Niet alleen het gemak, maar ook de spoed, waarmede de trans
porten per spoor geschieden, is van overwegend voordeel voor het
leger. Wanneer de spoortrein 8 maal sneller loopt dan een gewoon
konvooi, is de oppervlakte, die geapprovisioneerd kan worden, 64
maal grooter. Men spaart het land, dat het leger door moet trek
ken; men heeft een veel geringer aantal personen noodig voor het
vervoer, dus veel minder personen te voeden; de vivres komen on
beschadigd aande magazijnen of voorraden van oorlogs- en mond
behoeften kunnen op verderen afstand van den vijand, dus beter
buiten diens bereikworden aangelegdmen kan alzoo veelal gedu
rende een veldtocht, dezelfde operatie basis behouden. Deze voor-
