197
pervlakkig zijn, want plaatselijk zal veel nagêgaan moeten worden,
wat voor geene algemeene bespreking vatbaar is.
Het eerste vereischte is, dat de baan, over de lengte van Java
loopende, overal zoo ver van het Noórder- en Zuiderstrand verwij
derd blijve, dat zij niet of moeilijk te bereiken is voor den vijand.
Immers, het groote nut van den spoorweg zou grootendeels illusoir
worden, wanneer de vijand de communicatie zou kunnen stremmen,
wanneer hij gemakkelijk een gedeelte van den spoorwég zou kunnen
vernielenof wanneer hij eindelijkbij eenig succes in den aanvang
van den oorlog, spoedig zélf van den spoorweg gebruik zóu kunnen
maken in plaats dat wij dat doen. Een spoorweg langs het Noor-
derstrand zou dus b. v. eer schadelijk dan Voordeelig voor ons zijn.
Het spreekt van zelf, dat de havenplaatsen door zijtakkeu met
de hoofdlijn Verbonden moeten wordenzoowel omdat het belang
van den handel niet uit het oog mag worden verloren, als omdat
ook de verdediger, ter voorziening zijner behoeften uit niet in de
macht des vijands zijnde havens en om den vijand bij landing të
gemoet te kunnen treden, daaraan hooge behoefte heeft.
De spoorweg moet voorts de belangrijkste garnizoenen en militaire
vestigingen met elkander verbindenzöodat de troepenwanneer
hunne tegenwoordigheid (ook bij onlusten onder de bevolking) ver-
eischt wordt, dadelijk vervoerd kunnen worden en niet eerst groote
afstanden hebben af te leggen; de benoodigde oorlogsbehoeften ten
spoedigste verzonden kunnen worden naar de plaats waar zij vereischt
wordende belangrijkste defensieve positiën in den kortsten tijd van
troepen en materieel voorzien kunnen worden, enz. Yoor zoover
politiek of handelsbelang eene andere richting eischt, kan men
hieraan gedeeltelijk te gemoet komen door verplaatsing van garni
zoenen en magazijnen, wanneer dit zonder overdadige uitgaven ge
schieden kan.
Eene belangrijke zaak isdat de spoorwegen op het geheele eiland
dezelfde breedte verkrijgen, zoodat de wagens van de eene lijn op
de andere kunnen overgaan. Dit zal de snelheid van het transport
zeer bevorderen. Wanneer dus bij de toekomstige spoorwegen het
smal spoor wordt aangenomendan zal het noodig zijndat het
spoor der lijn Samarang Vorstenlanden te eeniger tijd versmald
worde, evenals zulks in Nederland door de Rijn-spoorweg-maatschappij
ennaar wij meenenook bij den Hollandschen spoorweg is geschied.
De gelijke aanleg van alle spoorwegen in een land is van zooveel
belang, dat de generaal Mac-Callum verklaarde: dat de in den oorlog
