207
Van daar, dat de vijand uit zijne sterke stellingen met ziju ver
dragend geschat de Eransche vestingen zoo goed en ongestoord met
worpvuur kon bestooken, en de daardoor te weeg gebrachte moede
loosheid onder de belegerden te grooter was, daar dezen volstrekt
op geen bombardement gerekend hadden.
Wat nu de gemakzucht betreft, zij was duidelijk te herkennen
in den langen nasleep van de goederen der officierenwelke de
kolounes volgde en vertraging in den marsch veroorzaakte, waaraan
het o. a. voor een groot deel moet worden toegeschreven, dat het
leger van Mac Mahonop zijnen terugtocht van Chalons op Mezières,
door de Duitschers bij Sedan achterhaald en omsingeld werd.
Niet duidelijker zou die heerschende gemakzucht kunnen geka
rakteriseerd worden dan door de uitdrukking: //on se débrouillera"
waarmede men waande in alles voorzien te hebben. Hoe men in
het Eransche leger zich wist te ontwarrenbleek het overtuigendst
o. a. bij den slag bij Worth, den 6 Augustus 1870, toen ten aan
zien van de richting die gevolgd moest wordendoor den Maarschalk
Mac Mahon geene bevelen gegeven waren, de terugtocht, met ach
terlating van bagage en munitie, in de grootste wanorde, langs
verschillende wegennaar BitcheSavernezelfs naar Straatsburg
geschiedde; en bij de verrassing te Beaumont, den 30 Augustus,
toen de grootste ontstettenis bij het legerkorps de Eailly plaats greep
en desertiën er het gevolg van waren.
En waar nu die twee verwanten, èn routine èn gemakzucht zege
vierden, daar hadden hunne tegenstanders: initiatief en arbeid,
natuurlijk een zwaren strijd te voeren, daar, door de gelegenheid te
ontnemenom ieders kundigheden aan het leger dienstbaar te maken
tot studeeren geene opgewektheid kon bestaan.
Bevreest, dat het initiatief zich op eenigerlei wijze zou openbaren,
werd elke uiting daarvan onderdrukt door den geest, waarin de
bevelen gegeven werdendie alles tot in de geringste bijzonderheden
voorschreven
Of was het meer de vrees, om, door den mindere eene ruimere vrij
heid van handelen te verleeneneigen gezag te verzwakkendie bij het
stellen dier bevelen voorzat? Zulks verried gemis aan vertrouwen.
Yeel gewerkt werd er bij het Eransche leger dan ook niet. De
uren, die men na afloop van de dienst vrij had, werden met fla-
neereu doorgebracht en in koffiehuizen gekortwaar onder het gebruik
van absinth, de politiek meestal het onderwerp van de gesprek
ken was.
