221
dat aan de militaire school onderwezen wordtik vergis mij, alvorens
er de studie van te beginnen, houdt men eene algerneene recapitu
latie van de cijferkunst, en de kadetten zijn niet weinig verbaasd
eene eerste les bij te wonen over de optelling. Nietdat
zij bekwaam zijn voor hoogere wiskunde; vóór eenige jaren had men,
om hen te verlokken tot de stellige wetenschappener aan gedacht
hun eenige begrippen van .analytische meetkunde in te prenten. De
proef in den beginne niet gelukt zijnde, werd men terstond moede
loos. Was het wijs niet te volharden, niet wat ruimer aandeel te
schenken aan hetgeen de grondslag, de hoofdzaak van het onderricht
des officiers zou moeten zijn. Was het voorzichtig zich te verge
noegen met dien ietwat hybridischen cursus voor beschrijvende meet
kunst in elk geval ontoereikend om aan jeugdige militairen die plooi
van strenge stiptheid en ik zou wel willen zeggen van transcendentale
nauwkeurigheid te geven, waaraan zij boven alles behoeften hebben P
Natuur- en scheikunde. Een enkele cursus gelijk gij zieten ten
hoogste in veertig lessen. Hoe zoude men het ouder zulke voorwaarden
behooren aan te leggen Men zou moeten aannemen, dat de grond
beginselen de algerneene begrippen dezer twee wetenschappen elders
onderwezen zijn geworden en zich slechts onledig houden met natuur-
en scheikunde toegéppst op de krijgskunst. In stede daarvan, is het
hier hetzelfde en betreurenswaarde stelsel van recapitulatie; het zijn
geheele uren, zonder eenig nut verspild; louter verlies, voor den een,
omdat hij alles reeds weet, voor den ander, omdat hij dat galopeeren-
de onderwijs niet kan bijhouden.
Geschiedenis. Misschien komt bij dezen cursus het duidelijkst het-
gebrek uit, waarop ik wijs. Hoe wil men in eenige lessen tien eeuwen
zóó doorloopen, dat er voor hoorders, wier aandacht tusschen zoo vele
werkzaamheden verdeeld is, een ernstig voordeel bijblijftNog eens
zij, die de zaken reeds wistenleeren nietszij die niet wistenkunnen
slechts met groote moeite volgen. Het komt er vooral hier op aan,
dat men zich beperke, dat men zich bepale tot eenig hoofdstuk der
krijgsgeschiedenis, dat men het van alle zijden grondig behandelemen
kieze zulk een afgebakend onderwerp en men toone den leerlingen,
hoe zij studeeren moeten. De kunst van studeeren daarin moest
het objectief bestaan van alle onderwijs, dat aan de school van Saint-
Cyr gegeven wordt.
Letterkunde. Wanneer ik gezegd zal hebben, dat het professoraat
hierin opgedragen is aan den heer Paul Albert, den zoo mannelijken
en tevens zoo sierlijk zich uitdrukkenden meester, wiens vrijzinnig-
I
