doeld wordt eene biographische en kritische studie van de groote
veldheeren en van hunne werken." Help u uit de dwaling; het is
niets meer dan een cursus over de geschiedenis van Frankrijk in
veertig lessen, waarvan hier sprake is, of een cursus over algemeene
letterkunde, die niet meer dan vijf en twintig lessen telt.
Talen. Sinds den oorlog is de cursus over het Engelsch ingetrok
ken geworden en de kweekelingen zijn allen verplicht het Duitsch te
leeren. Maar is het niet te vreezen, zoo het overige van het on
derwijs blijft, wat het is, dat zij er even weinig van zullen leeren
als vroeger? Merk wel op, het is tot dus verre de eenige speciale,
de eenige nvervelendecursus (deze twee woorden schijnen gelijke
beteekenis te hebben), dien wij hebben aangetroffen. Daar vindt
men geene algemeene beschouwingen, geene humoristische uitwei
dingen, geene wegsleepende welsprekendheid; ik herhaal, het is eene
zeer vervelende studie voor wien geen smaak heeft in juistheid en
ernst. Men weet overigenswat de cursussen over levende talen voort
brengen. Deze middeln atigheid (ik ben inschikkelijk) ligt voor een
groot deelik stern het toe, aan de buitengewoon zwakke taalstudie
in de Frausche lycées. Het gebeurde soms bij de examens van de
adspirant-cadettendat honderd zeventig hunner niet één punt haalden,
maar men moet geloovendat dit alles het volgende jaar veranderen
zal, want er is "lij besluitbepaald geworden, dat men niet meer
op de militaire school zou komen dan onder voorwaarde van het
Duilsch te schrijven en te spreken! O, wij Franschenwij zijn
radicaal in zake onderricht, maar toch niet zoo heelemaal. Altijd
groote holle woorden, gevaarlijk bij elke gelegenheid, maar vooral
gevaarlijk in het programma van een examen, omdat zij den adspi-
rant doen glimlachen en hemte recht of ten onrechte, doen gelooven,
dat de maker van dat trotsche nbesluit" niet wist, wat hij deed.
Wees niet zoo moeielijk bij de toelating, maar schep voor de ca
detten, op de school zelve, een atmosfeer van arbeid, en zij zullen
voor de cursussen over talen niet meer die smalende onverschilligheid
toonen, die eene hunner dierbaarste overleveringen uitmaakt.
Aardrijksbeschrijving.-Ik heb, niet zonder reden, dezen cursus
voor het laatste van mijne lijst bewaard. Ik zal u namelijk een
groot nieuws vertellen en zeker eene levendige verbazing bij u wek
ken: Men geeft te Saint-Cyr onderricht in de aardrijkskunde! Er
is nog meer, en gij zult van de eene verwondering tot de andere
komendie cursus over de aardrijkskunde is een onvergelijkelijk
toonbeeldDe meest bevoegde rechters van Frankrijk en van het
226
