279
door de onkunde of zorgeloosheid der aanvoerders aanhoudend in
hun eigen land verdwalenen aanhoudend door den vijand worden
overvallen, omsingeld, afgesneden, gevangen genomen of neerge
schoten
Wij lezen dan ook in den Mil. Spec. 1871 pag. 509, in een artikel
van den Heer W. C. Hojel //Er zijn personen geweest, die de over
winningen in den oorlog van 1870—1871 door de Bondstroepeu be
haald, uitsluitend aan haar numerieke overmacht toeschrijven
Welnu, het Duitsche leger heeft óók weten te zegevieren, waar ze
met een gelijk getal, enkele malen zelfs met een minder aantal troe
pen den strijd ondernam, en zulks tegenover een vijand, die den
zelfden, zoo niet meer moed betoonde dan in vroegere door hem
gevoerde oorlogen."
Tegenover de meening van den heer de Petit, dat de meerdere
ontwikkeling en beschaving der Duitsche troepen niet mede groote
factoren in het behaald succès zijn geweest, omdat, bij tal van tak-
tische verrichtingen, de in dat leger zich bevindende advokaten, dok
toren, ingenieurs en professoren wel niet bruikbaarder zullen zijn
geweest, dat de niet geleerde //soldats de métier;" dat een vier
tal vroegere stroopers beter op patrouille te gebruiken is dan een
zelfde aantal professorendat de kans van treffen op die geleerden
even groot, hunne eigen vuuruitwerking niet beter is enz. stellen
wij het, door den kolonel Baron Stoffel ter zake aangeteekende in
zijne //Rapports militaires etc."
//De innerlijke waarde van een leger hangt, zegt hij, innig samen
met de intellectueele ontwikkeling van den soldaat, want de bescha
ving van den geest geeft niet alleen materieele, maar ook moreele
kracht
En kolonel Stoffel is dan toch wel een vertrouwbaar en deskundig
verslaggever, wiens opinie wicht in de schaal legt.
In het //Journal des Sciences Militaires, Janvier 1872" vindt men
dan ook een artikel, over de noodzakelijkheid van het onderwijs bij
het leger. De S. wijst er op, dat de jongste nederlagen der Fran-
sche armée niet door een toeval veroorzaakt, maar het gevolg zijn
van een verval, dat sinds lang het leger ondermijnde. Een eerste
plaats ouder de oorzaken van dit verval noemt S. het gebrek
aan onderwijs.
Blijkens de door ons geraadpleegde bronnen heeft dan ook niet
alleen noch voornamelijk haar meerdere getalsterkte de Duitsche
armée, langs een onafgebroken zegetocht, den weg naar Parijs
