3 5
zoo te gebruiken als het voordeeligst is, en geleerd hellen zal bin
nen korten tijd besluiten te nemen.
Laat mij in korte trekken aangeven wat het krijgsspel isof liever
hoe de tactische oefeningen op de kaart geleid worden.
In de eerste plaats zijn tot de nuttige toepassing van het krijgsspel
benoodigd goede, duidelijke en uitvoerige kaarten, waarop allerlei
terrein voorwerpen moeten voorkomen, en ook de helling van den
bodem duidelijk zichtbaar behoort te zijn, terwijl de gekozen teekens
van dien aard moeten wezendat een enkele blik op de kaart reeds
voldoende is, om een overzicht van het geheel te hebbenarceeringen
onder anderen mogen er niet op voorkomendeze toch maken het
voorkomen van een kaart wel netter, maar de duidelijkheid wint er
niet bij. Op deze kaarten voert men nu een of andere manoeuvre
uit, waarbij de troepen door looden blokjes worden voorgesteld.
De schaal, waarop deze kaarten gemaakt worden, wordt gewoonlijk
op 1:8000 gerekend, een grootere schaal kan echter volstrekt niet
schaden mits de blokjes, die de troepen voorstellen, dan volgens die
zelfde schaal berekend zijn. Volkomen gelijkvormigheid van de kaart
met het terrein, dat deze moet voorstellen, is geen bepaald vereischte;
eeu kaart van eigen vinding kan even goed dienst doenmits die
maar uitvoerig zij en men van een daarop voorkomend bosch duidelijk
de meer of minder dichte gedeelten kan opmerken, mits aan de wan
den van een ravijn aangegeven zij, waar het beklimbaar iswaar niet,
mits in een kampong de sterkere voor verdediging geschikte huizen
duidelijk zichtbaar zijn. Wenschelijk zal het echter zijn, kaarten te
nemen van het terrein in den omtrek der garnizoenen, dan kan men
daar het geleerde in toepassing brengen en op die wijze theorie en
practijk hand aan hand doen gaan, want dan zullen er nog veel
zaken voorkomendie zich op de kaart geheel anders voordoendan
in de werkelijkheid, en dan zal het verstand zich weten los te ma
ken van het slaafs volgen van zekere gewoonten of regelen waartoe
sommigen zouden komen, wanneer 't zij theorie of practijk op zich-
zelve beoefend werd. 't Spreekt daarbij van zelf, dat deze oefening
er niet toe leiden mag om op het terrein mannetje aan mannetje
na te volgen, wat men op de kaart heeft gedaan of omgekeerd.
Zooals reeds hs opgemerkt, worden de troepen door blokjes voor
gesteldwaarvan de lengte, afhankelijk van den schaal der gebruikte
kaart, gelijk is aan de frontlengte van het aan te duiden troepen-
deel op diezelfde schaal; de diepte is grooter genomen tot gemak-
