37
late onze onder-officieren waaruit het meerendeel der officieren ge
trokken wordt, eenvoudig het geschiktste punt voor de opstelling van
een veldwacht opzoekenmen late hen een wegeene stelling ver
rennen een rapport uitbrengen en men zal ontwarendat velen
lunne taak erbarmelijk zullen vervullen slechts zeer weinigen heb
ben een duidelijk besef van den waren oorlogmaar 't kan ook
moeielijk anders, de oefening, zoowel praktischals theoretisch zooals
die tot nu toe over het algemeen geleid werd, is niet geschikt, om
ïen behoorlijk op de hoogte te brengen van hunne plichten in het
veld.
Door eindelooze exercitiën en inspectiën maakt men geen veld-
soldaten. Bij de opleiding tot officier nu werd tot heden weinig of
geen werk gemaakt van de studie der tactiek, maar hoe eenvoudig;
die studie sommigen moge schijnen, ik voor mij geloof, dat, even
als in elke andere studie leiding en wel goede leiding noodig is,
dit ook met de krijgskunst het geval is, ja misschien nog meer dan
in eenig ander vak, omdat die studie voor den nog oningewijde
wel iets droogs heeft, ten minste als men het alleen uit boeken moet
hebben. Eigen studie is slechts bij enkele ontwikkelde geesten vrucht
baar.
Eindelijk kan iii de derde plaats de toestel ook tot meer algemeen
gebruik dienendoor daarbij twee troepengedeelten tegen over el
kander te laten ageeren. Hiertoe worden minstens drie personen
vereischt, een van hen is de zoogenaamde vertrouwde, de beide an
deren zijn de bevelhebbers der beide partijen. Deze vertrouwde moet
iemand zijn van algemeen erkende tactische kennis, die daarbij het
volkomen vertrouwen geniet van de heide partijen. Hij deelt aan
de beide opperbevelhebbers het algemeene denkbeeld der uit te voeren
manoeuvre in een schriftelijke order mede, waarbij hij hen tevens
bekend maakt met de sterkte hunner onderhebbende troepen hun
opgeeft op welke plaats en hoedanig deze op een bepaald tijdstip
gelegerd zijn, en welke berichten er op datzelfde tijdstip omtrent den
vijand bekend zijn. De opperbevelhebbers deelen daarop den ver
trouwde hunne dispositiën schriftelijk mede, terwijl zij van het
oogenblik van de ontvangst der order van den vertrouwde niet meer
met elkander in contact mogen komen.
De kaart wordt nu uilgelegd, de vertrouwde plaatst zich aan de
tafel, voorzien van potlood en papier, en kondigt aan dat de partij
een aanvang neemt, teekent uur en minuut aan (het tijdstip in de
order vermeld) en roept een der opperbe"elhebbers b. v. A. tot zich,
