-38
om eeii aanvang te maken met de uitvoering zijner dispositiën
hiertoe wordt natuurlijk tijd vereischt, eerst moeten van uit zijn
hoofdkwartier zijne orders worden verzonden naar de verschillende
korpsendaar zullen eenige minuten of meer tijd mede gemoeid zijn,
vervolgens moeten de korpsen slagvaardig worden, eindelijk zal er
tijd verloopen eer deze korpsen hunne positiën hebben ingenomen
deze tijd nu wordt van af het oogenblikdat de oefening begint
(opgenomen in de schriftelijke order) verdeeld in zetten van twee
minuten. Ieder der beide opperbevelhebbers komt in eiken zet op
zijne beurt voor de kaart, maar mag in zulk een zet natuurlijk geen
andere wijzigingen in de stelling zijner troepen maken dan die welke
in twee minuten kunnen geschieden; is het dus noodig, dat hij or-
donuancen uitzendt om zijne orders over te brengen, dan zal de
afstand, dien zij moeten afleggen, in aanmerking genomen moeten
worden, om te weten hoeveel tijd, met andere woorden, hoeveel
zetten er zullen verloopen voor en aleer de bedoelde korpsen deze
order ontvangen. Nu wordt in het Notulenboek, waarin van zet tot
zet alles wordt aangeteekend, tot zelfs het minste voorval dat op de
kaart plaats heeft, vermeld, in welken zet de korpsen deze order
krijgen en eerst in of na dien set kan een begin worden gemaakt
met de uitvoering daarvan.
Op de maatstaven, bij iedere handleiding aangegeven en vervaardigd
op denzelfden schaal der kaart, zijn de verschillende afstanden aange
geven, die door infanterie met den gewonen, versnelden en looppas, door
de bereden wapens in stap, draf en ren in een zet worden afgelegd,
terwijl daarop ook staat uitgedrukt, hoeveel afstand een courier of
ordonnance in twee minuten kan bereiken men behoeft die afstand
dus slechts tusschen de beenen van den passer te nemen en na te
gaanhoeveel maal zij op den te doorloopen weg kan worden
uitgezet, om te weten hoeveel zetten noodig zullen zijn om dien
weg door infanterie, kavallerie, artillerie of door couriers te doen
afleggen.
Stel nu dat opperbevelhebber A b. v. met zijne troepen in en om
het kampement te Mr. Cornelis is gelegerd en dat hijzelf zijn
hoofdkwartier heeft in een of ander huis, eenige honder.de passen
benedenwaarts aan den grooten weg, terwijl hem op den 6den April
des morgens ten 8 ure de order wordt gegeven Mr. Cornelis te
Zie hieromtrent de eerstgenoemde Handleiding. In die van den leapt. Dammers
in de berekening der afstanden niet zoo gemakkelijk bij hem zijn die niet op de
maatstataf uitgedrukt maar in den tekst.