458
kelijk weinig waarde, daar ze van zeer lichte bouwstoüenmeestal
bamboe en atap, vervaardigd zijn en spoedig weder zijn opgebouwd.
Doch al ware mij geen last tot //tuchtiging" gegeven, zoo zoude ik
het evenwel hebben laten verbranden, want op Zuid-Celebes geen
oorlog zonder brand,
Het is het bewijs der overwinning, en wanneer het was gespaard
gebleven, zouden de Hon ie ren zeker niet verzuimd hebben de om
liggende volken te verkondigen, dat hunne hoofdplaats door de
troepen der kompagnie niet genomen was.
Overigens is het verbranden der kampongs beperkt tot die, waar
de troepen vijandelijk ontvangen waren; terwijl aan de bevolking,
onmiddellijk na mijn optreden, bij manifest, dat met alle mij ten
dienste staande middelen is verspreid geworden, was medegedeeld,
dat zijdie zich van vijandelijkheden onthielden en rustig in hunne
kampongs bleven, niets te vreezen hadden, maar op bescherming
hunner personen en eigendommen konden rekenen, daar het Indisch
Gouvernement geen oorlog tegen het volk voerde, maar alleen te
gen de regeering des lands.
Die manifesten werden door de veldontdekking in groote hoeveel
heid hier en daar neder geworpen of op zichtbare plaatsen opgehan
gen en waren meest altijd spoedig verdwenen, vermoedelijk door
rondzwervende Bonieren medegenomen.
Doch laat ons naar het bivouac terugkeereu. Sedert 5 uren des
morgens waren menschen en paarden rusteloos in bewegingen ge
durende een groot gedeelte van dien tijd, in gevecht geweest.
De hitte was den geheelen dag drukkend en te Boni was geenof al
thans geen voldoende water om zoo vele dorstige menschen en paarden te
laven. Een weinig troebel water rukten de manschappen elkander uit de
handenen de paarden moesten bij gedeelten op vrij grooten afstand
gezonden wordenom onvoldoende en vuil water te kunnen drinken.
Hoezeer de inspanning groot was geweest, en de uitputting en ver
moeienis daaraan geëvenredigdzoude ik toch gaarne de troepen nog
dienzclfden dag naar Badjoa hebben teruggevoerd, waar allen beter
verzorgd waren. De marsch kon op 1D2 a 2 uren gesteld woiden.
Het was evenwel te voorzien, dat de Bonieren van dien spoedigen
terugkeer gebruik zouden maken om te verspreiden, dat zij ons na
het nemen der hoofdplaats hadden teruggeslagen. Daarom besloot
ik voor Boni te blijven, .niettegenstaande het gebrek aan water, ook
om hun de gelegenhèid te schenken den volgenden morgen den strijd
