503
Gezondheids-garnizoenen of sanitaria en de genesis van den typhus.
In het opstel over de ziekten gedurende de belegeringen van Metz
en Parijs werd de vraag behandeldof daar toen typhus heeft ge-
heerscht. Ten vervolge daarop wensch ik, ter behartiging door offi
cieren van gezondheid en andereniets mede te deelen over de
gedachtenwisseling in de Fransehe Académie de Méde cine op "18 Juni
jl. De heeren Bouchardat en jFauvel beweerdendat de typhus niet
ontstaat door invoer, dat hij geen land heeft, waar hij zijn vast
verblijf houdt en van waar hij emigreert; het is ee;n kwaal, die
spontaan ontstaat onder den invloed van verscheidene factoren, vooral
van hongersnood en opeenhoping.
De heer Chauffard daarentegen herinnert, dat uien overdrijft door
te spreken van bevoorrechte rassen, ten eenenmale onvatbaar voor typhus.
Maar hij beweert, dat die ziekte geen altijd blijvende gast van Frank
rijk is, noch in endemischen noch in epidemischen staat, gelijk zij
dit is in Silezië, in Ierland en in vele provinciën aan de Oostzee
Zeker hebben onreinheid, gebrek aan ruimte, ellende, hongersnood,
armoede grooten invloed; zij doen de verwoesting toenemenmaar
zij verwekken den typhus niet.
Dit kwaad moet gerangschikt worden onder de exanthematische
of eruptieve koortsen, daarmede heeft het onbetwistbaar overeen
komst, zoowel in de geaardheid van den uitslag exanthèmeals de
regelmatigheid van het beloop der ziekte.
Niemand nu beweert de spontanéiteit van scharlakenkoorts, ma
zelen, pokken, die allen met -typhus tot ééne soort behooren.
De hongersnood van 184647 in Ierland heeft niet den typhus
verwekt, maar gevoed. Reeds vóór den nood bestond hij daar. In
Finland eveneens. Zoo ook in Algerië in 1868. Hier was hij
sinds den Krim-oorlog nog niet verdwenen. De Engelschen voerden
hem in de Kriin. Enkele malen vertoonde hij zich op afgezonderde
punten in Bretagne, waar geen gebrek heerschte. Hij werd daar
door matrozen gebracht. In het Noorden blijft hij altijd heerschen.
In het zuidwesten van Europa is hij zeldzaam. De oorzaken liggen
in den bodemhet luchtgestel, het ras, enz.
Ware het niet wenschelijk den typhus ook in Indië te bestudeeren?
('"l En Zuid-Duitschland? Ik las onlangs, dat daar vele jonge soldaten door ttyphus
worden weggerukt. De sterfte onder de kinderen, kenedeu één jaar, te Londen 1,7
pOt. is in Mnnchen en andere streken 4 tot. 5,5 pCt.
Er.