102
schrijft daaraan grootendeels den opstand in Bantam toe), noodzaakten
hem echter zijn plan op te geven. Later schijnt men het nog wel weder
ter sprake te hebben gebracht; zeker is het evenwel, dat er in de
laatste jaren niet meer aan gedacht, en thans geheel van de verster
king der Meeuwenbaai afgezien is.
Hetzelfde heeft zich voorgedaan met de door Daendels begonnen
versterking van de Meraksbaai (mede in straat Sunda).
A an het plan tot bevestiging dezer haven moest Daendels eveneens
wegens de groote ongezondheid afzien, en toen het later door Van den
Bosch, nogmaals onderhanden genomen werdheeft men het om de
zelfde reden en omdat men de kosten niet evenredig met het te ver
krijgen resultaat achtte, wederom laten varen.
De groote voordeeleu van het bezit eener versterkte haven in straat
Sunda in aanmerking nemende, is het vreemd, dat deze beide punten
zoo geheel ter zijde zijn gesteldvooral de ruime Meeuwenbaai, alwaar
het bezwaar der ongezondheid een bezwaar, dat bij elke terrein
ontginning in Indië ondervonden wordt bij eene goede regeling
der werkzaamheden wel te overwinnen zou geweest zijn.
Van den Bosch was zoo zeer van de noodzakelijkheid eener haven
in de aangegeven omstreken overtuigd, dat hij het denkbeeld aangaf
om, wanneer op de westkust van Java daartoe geene geschikte plaats
gevonden kan worden, er een op de tegenoverliggende kust van
Sumatra te zoeken, doch dit denkbeeld werd verworpen, omdat zoo
danige haven geheel geïsoleerd zoude zijn en dus, eene zelfstandige
verdediging vorderende, tot versnippering der landmacht aanleiding
geven zoude.
10. Havens aan de zuidkust van Java, waar de vijand slechts
eene plaats ijilatjap vindt, geschikt om als uitgangspunt voor ope
ration op Java zelf te dienen, en aan welke kust eene landing in
't algemeen dus niet zeer waarschijnlijk is, zullen slechts in het begin
van den oorlog kunnen dienen als steunpunten, am de zeemacht in
de gelegenheid te stellen, tegen de vijandelijke vloot te ageeren, wan
neer deze straat Sunda of straat Bali tracht binnen te komen.
Daartoe is de uitnemende haven bij Tjilatjap, die goed versterkt,
en althans in den oostmoesson, wanneer de vijandelijke aanval,
verovering van Java ten doel hebbende, het meest te verwachten
3S "iH geblokkeerd kan worden, ook voor het onderhouden der
gemeenschap met het buitenland van zeer hooge waarde eu uitstekend
geschikt.
