103
Op eene nadere beschrijving van deze haven komen wij later terug.
§11. Aan de noordkust, waar de meeste en belangrijkste handels
havens liggen, zal een toevlucht voor de koopvaardijvloot van het
grootste belang zijn.
Ruitendien zal, omdat bij eene poging tot verovering van Java de
landing waarschijnlijk op deze kust plaats zal vinden, eene versterkte
haven aldaar de zeemacht het groote voordeel verzekeren, ook gedu
rende en na de landing te kunnen ageeren, terwijl zij tevens bij ope-
ratiën in en buiten den Indischen archipel een uitnemend steunpunt
opleveren zal.
- Eindelijk heeft men hier het groote voordeel eener goede gemeen
schap met het binnenland van Java.
Eene goed versterkte haven aan Java's noordkust is daarom voor
de verdediging van Indië van het hoogste belang. In de eerste plaats
zou daartoe in aanmerking komen de haven van Batavia, welke, door
hare ligging en de nabijheid der wester-zeeaccessenboven elke an
dere te verkiezen zou zijn. Hiervan overtuigd, ontwierp reeds de
Gouverneur-Generaal Van den Bosch het plan, om, door afsluiting en
versterking der in zee uitgebouwde monding van de groote rivier
(Tjiliwong)zoo aan de land- als aan de zeezijde, bij Batavia een
toevluchtshaven voor de koopvaardijvloot te scheppen maar daar deze
haven zeer weinig beteekenis zou hebben, is dit plan nimmer in be
handeling genomen.
Wellicht als uitbreiding van dit plan, is later, toen de pogingen om
in West-Java een haven te bekomen mislukt waren, het denkbeeld
geopperd, om bij de reede van Batavia de zoogenaamde maritime
positie van Onrust, alwaar reeds in 1653 werven bestonden, te ver-
sterkeu.
Nog vóór dat dit plan tot uitvoering gekomen was, werd het reeds
door Von Gagern ongunstig beoordeeld; evenwel begon men in 1848
onder den Gouverneur-Generaal Eochussen te bouwen, doch toen het
werk om zoo te zeggen half voltooid was, werd het, als niet aan het
doel beantwoordende, gestaakt.
De gebreken der positie zijn, dat zij te geïsoleerd in zee ligt en
aan de in hare omgeving geankerde schepen, die uit de verte bescho
ten en vernield kunnen worden, geene veilige ligplaats verzekert.
Het eerste gebrek zou vermeden zijn, indien de positie volgens het
oorspronkelijk plan met den Java-wal verbonden was geworden, maar
van dit plan heeft men wegens de hooge kosten moeten afzien.
