104.
Het nadeel, dat de schepen in de positie niet tegen de werking
van het vijandelijk geschut beschermd zijn, kan echter niet weggeno
men worden, doch is integendeel in de laatste jaren, door de zwaar
dere bewapening en het ver dragend geschut, hetwelk thans door de
oorlogschepen gevoerd wordt, nog toegenomen.
Buitendien kan de positie geblokkeerd worden en dan verliest zij
al hare waarde als steunpunt voor offensieve handelingen der zeemacht.
Eindelijk is het mogelijk, haar van drie zijden aan te vallen (Noord,
Oost en Zuid) en daar eene vijandelijke vloot met eene vaart van
slechts 3Vg mijl er in 14. minuten binnen dringen kan, zal deze ook
door het krachtigste vuur niet tegengehouden kunnen worden.
Daarom heeft men dan ook zeer terecht de positie onlangs geheel
verworpen.
12. Verder langs de noordkust voortgaande, vindt men geen
enkel punt hetwelk tot oorlogshaven ingericht zou kunnen worden,
voordat men straat Madura bereikt heeft. Hierin vindt men echter,
behalve de reede van Grissée, de belangrijke haven van Soerabaja, die,
behoudens het nadeel, dat zij de wester-zee-accessen minder goed be-
heerseht, voor het toevluchtsoord van onze schepen als het ware aan
gewezen is.
Voor den noordelijken ingang van straat Madura, meer bepaaldelijk
de straat geheeten, ligt eene zandbank, waarin het vaarwater 114?
geogr. Mijl breed en bij hoog water slechts voor schepen van 4.8
d. M. diepgang toegankelijk is. In de zuidelijke (oostelijke) ingang
of den Trechter kende men aanvankelijk slechts één vaarwater, thans
nog het oude vaarwater genoemd, hetwelk dicht langs de Madura wal
loopt en, bij eene breedte van 1 geogr. Mijl, 6j- vadem diepte had.
Bij eene in 1847 door den Luitenant ter Zee Jansen gedane opne
ming vond men aldaar echter een vaarwater langs den Java-wal, se
dert Jansen's vaarwater genoemd, waardoor, bij eene breedte van eene
halve Duitsche mijl, bij hoogwater schepen van 63 en bij laag wa
ter van 45 d. M. diepgang kunnen binnenkomen, en hetwelk thans
hoofdzakelijk gebruikt wordt.
Kunnen wij nu den vijand den doortocht door deze beide toegan
gen beletten, dan zullen onze schepen op de reede van Soerabaja of
wel in het middelste gedeelte van de straat, het Nauw, eene volko
men veilige ligplaats vinden.
Vermits ook aan de oostkust geen tot toevluchtshaven geschikt
te maken punten gevonden worden, zal Soerabaja dan de eenige aan
