109
oorlogshavendie aan de voornaamste eischen zou kunnen voldoen,
te kunnen binnenkomen, geen grooteren diepgang dan 48 tot 63 d.
M. mogen hebben, terwijl ook in de haven van Tjilatjap, bij de zware
deining, die er meestal op de daar voor de haven liggende bank
staat, geen zwaardere schepen dan dz 60 d. M. diepgang binnenloopen
kunnen.
Bij dien diepgang kan men niets anders hebben dan een klein,
misschien slechts gedeeltelijk gepantserd schip, hetwelk, hoewel zeer
voldoende tegen houten schepen, tegen de groote gepantserde schepen
niet bestand is.
Maar eenmaal aangenomen hebbende, dat de vijand hier gepantserde
schepen kan brengen, dan moet men ook aannemen, dat die schepen
groote fregatten of korvetten van 20 tot 50 stukken zullen kunnen
zijn; en tegen zulke schepen zullen gepantserde vaartuigen, welke
aan den eisch om te Soerabaja of te Tjilatjap binnen te kunnen
loopen, voldoen, slechts weinig te beteekenen hebben.
Het komt dus niet raadzaam voor, de geheele zaak aan dien eisch
ondergeschikt te maken, maar voor de verdediging van Indië ook te
rekenen op gepantserde schepen, die de groote vijandelijke vaartui
gen staan kunnen.
Deze zullen dan voornamelijk bij de verdediging vóór de landing
moeten dienen, en daarna altijd nog in de baai van Amboina eene
schuilplaats kunnen vinden.
Ook tegen partieële ondernemingen, waarbij de vijand niet min
der groote vaartuigen in het vuur zal kunnen brengen, zullen zoo
danige vaartuigen goede diensten kunnen bewijzen.
Acht men het echter onwaarschijnlijk, dat bi] partieële ouderne
mingen de vijandelijke eskaders ook gepantserde schepen zullen
tellen, dan zijn daarbij kleine geheel of gedeeltelijk gepantserde
schepen met eene vrij groote snelheid, een diepgang van 45
palmen en eene zware bewapening voldoende.
Behalve bij de algemeene verdediging, zal de zeemacht nog belang
rijken steun kunnen verleenen aan de plaatselijke defensie onzer
oorlogshavens; wij hebben daarop reeds gedoeld bij bespreking der
verdediging van straat Madura. Ook te Tjilatjap en bij de andere
havens, die wellicht nog gekozen mochten worden, zal zij groote
diensten kunnen bewijzen.
Daartoe zijn monitors of gepantserde .stoombatterijen onmisbaar,
zoowel om die punten zeiven te beschermen als om eeue blokkade
onmogelijk te maken. Snelheid is voor deze schepen geheel bij-
