zwak en bandeloos of oneenig met de burgerij is; en eindelijkwan
neer in den omtrek der vesting, zoo mogelijk aan meer dan eene
zijde, binnen den afstand van het werkzaam geschutvuur, domi-
neerende hoogten aanwezig zijnvan waar men goed in de stad en
in de vestingwerken kan zien.
Het zal nu wel overbodig zijn, hier nog in bijzonderheden 11a te
gaan, hoe moet voorzien worden in de eischen, welke voor eene
sterkte gesteld moeten worden om zoodanigen aanval voor den vijand
ongeraden te doen zijn. Alleen zullen we nog nagaanhoe men den
nadeeligen en gevaarlijken invloed der domineerende punten rondom
eene vesting zooveel doenlijk onschadelijk kan maken.
Eene opmerking vooraf.
Reeds boven is gezegd, dat slechts ééne categorie van oude ves
tingen, n. 1. die welke de door den vijand te volgen wegen afsluiten,
hare strategische waarde behouden hebben. De overigen zijn over
't algemeen zonder waarde, en het is geldverspilling wanneer men
voor de instandhouding daarvan nog een steen verplaatst. Even
afkeurenswaardig zou het echter zijn, indien men niet eene nog
nuttige vesting zooveel doenlijk verbeterde, overeenkomstig de eischen
des tijds en in verband met de eischen, welke men aan die vesting
in oorlogstijd wil stellen. Het zou tot te hooge uitgaven leiden,
indien rren van elke vesting eene verschanste legerplaats met een
of twee rijen voorgelegen forten wilde maken; dit is ook niet 1100-
dig, maar elke vesting die men behoudt dient althans ook een weer
standsvermogen te bezitten zooals b. v. Straatsburgd. i. van P/2 tot
2 maanden. Reeds de eenvoudige overweging, dat de waarde van
hetbij spoedige overgave eener vesting in 's vijands handen vallend
krijgsmateriaal verre het door haar bewezen nut te boven gaat, doet
zoodanige sterkte noodig achtenkan de vesting den vijand niet
zoolang tegenhouden, dan is zij ook de onderhoudskosten in vre
destijd niet waard.
Straatsburg is grooter dan de meeste andere nog behouden Eran-
sche vestingen van vroegeren datum. In die grootte lag een hoofd
moment van de sterkte der plaats. Niemand zal nu echter het weer
vermogen eener vesting willen vermeerderen door vergrooting harer
omwalling; men moet dit doel trachten te bereiken door andere mid
delen, en wel door eene krachtige, op de tactiek en de verster
kingskunst gegronde verdediging vau het vóór de vesting gelegen
terrein. De veldverschansing. kan hier groote diensten bewijzen.
Ten gevolge der zoo toegenomen uitwerking der draagbare vuur-
