166
trekken. Buitendien zal, bij de'tegenwoordige snelle wijze van oorlog
voeren, een constructiewinkel gedurende den oorlog weinig nut
stricbten, en zal men dus steeds moeten zorgen voor het opleggen
van eenen voldoenden voorraad in de depötplaatsen op de operatie-
lijn van het leger.
Uit het vorenstaande blijkt dus, dat de vesting Soerabaja in geen
enkel opzicht nuttig is voor de verdediging van Java; dat zij in
tegendeel daarvoor nadeelig, ja zelfs gevaarlijk worden kan.
Dit komt nog meer uit, wanneer men bedenkt, dat wij, om die
vesting te verdedigen, eene macht van 5000 a 6000 man zullen
moeten afzonderen, waardoor ons mobiel leger noodwendig zeer ver
zwakt worden zal; zelfs dan, wanneer wij, gelijk Van den Bosch, deze
macht uit de voor den krijg in het open veld minder geschikte troepen
(schutterij en lichtingen uit de bevolking van Madura) trachten te
vinden, zal daardoor toch nog eene belangrijke bron, die later, na
wat meer oefening, tot aanvulling van net mobiel leger zou kun
nen strekkengeneutraliseerd worden.
Wij gelooven daarom, dat de vesting Soerabaja onlangs op
zeer goede gronden verworpen isen de werken daar thans geslecht
worden.
Zoolang die vesting bestond, moest zij, in geval van bedreiging,
ontzet en ondersteund, en de middelen daartoe in tijds verzameld
worden.
Zij noodzaakte ons tot het verspreiden onzer beperkte materieële
en levende strijdkrachten over eenen grooten afstand (Soerabaja is
391 kilometer van Willem I verwijderd) en tot het oprichten van maga
zijnen voor levensbehoeften, kleeding en krijgsvoorraad en vooral ook
van hospitalen, en dat, terwijl het hoogst onwaarschijnlijk is dat de
vijand zijne krachten uitputten zal aan de verovering dezer onder
geschikte versterking, die hem, als hij in midden-Java eene hoofd
beslissing verkregen heeft, toch van zelf in handen vallen zal. Zon-
die vesting daarentegen, kunnen wij oost-Java aan zich zeiven over
laten en, ingeval van eene vijandelijke landing, onder de bescherming
van het volkenrecht en de humaniteit der veroveraars stellen.
Wel is waar zal de vijand dan ongehinderd oost-Java kunnen
bezetten en zich de middelen, welke dit landschap voor zijne opera-
tiën tegen midden-Java oplevert, ten nutte kunnen maken, maar dit
wordt hem door de bevestiging van Soerabaja ook niet belet.
Wij hebben reeds gezegd, dat hij wel voorbereid zal zijn, ook
zonder de hulpmiddelen welke Soerabaja opleveren kan, den krijg