219
Trochu werd in zoo verre als men alle intrigues zijner vijanden
buiten spel laat gerehabiliteerd, dat Napoleon III hem tot Gou
verneur van Parijs benoemde. Hij was dus de persoon, aan wien de
verdediging van Parijs van geheel Frankrijk zoude worden op
gedragen.
Die verdediging de geschiedenis heeft het ons geleerd en zal het
ons nog leeren - is eene zware taak geweest, waaraan zeer veel energie
en edele zelfopoffering hebben samengewerkt.
Wordt dit door iedereen erkend?
Neen. Gedurende de laatste periode van de crisis, die de bele
gerden hadden te doorstaan toen de angst en het gevaar al grooter
en grooter werden zijn er mannen geweest, die door hunne maat
schappelijke positie niets te verliezen hadden, maar door hunne
woorden en geschriften hem, op wien de zware verantwoordelijkheid
der verdediging rustte, in miscrediet hebben gebracht, en dat op
een oogenbliktoen men den vijand vóór zich, de oproerlingen achter
zich en de schim van den hongersnood, eiken dag al grooter en grooter
wordende, rondom zich had en dat alles te midden van eene be
volking van twee millioen zielen.
De tijd is nu daór, dat de beschuldigden zich tegenover hunne
beschuldigers kunnen verdedigen.
Wat was het drama van het beleg van Parijs anders dan de ont-
knooping van de intrigue, die in het voorspel was, dat te Weissenburg,
ReichshoflenPorbach en Sedan gespeeld werd en reeds in 1867
door Trochu was aangekondigd
De rollen werden daarin door het Leger vervuldmaar ter wille
van de waarheid, de rechtvaardigheid en de eer van Frankrijk is
het, volgens Trochu, in de allereerste plaats noodzakelijk, over dat
leger in beschouwingen te treden en den toestand er van aan de
natie, die door haar trots vernederd is, bloot te leggen; noodzake
lijk ook voor het leger zelf, dat dien toestand nog niet inziet;
noodzakelijk, om op het gebied van moraliteit, krijgstucht en orga
nisatie groote hervormingen tot stand te brengen en zoodoende het
leger weder vertrouwen op zich zelf in te boezemendoor het te
doen zien, dat het niet scJiuldiy aan, maar het slachtoffer van de
rampen is geweestdie het land geteisterd hebben.
Dans un livre, a présent oublié, «l'Armée franfaise en 1867," j'avais montré
a l'Empire les perils certains de l'avenir. Cet avenir s'est réalisé dans un désastre
immense.
General Trochu.
