Dat oogenblik, waarop men het laatste voedsel zoude gebruiken, was
nabij; nnous souffrions beaucoupzegt Troebu.
Maar hij wilde nog een wanhopige daad verrichten; hij was van
oordeel, dat de laatste periode van het beleg nog door een gewaagden
uitval moest worden bekroondgedachtig aan het beroemd geworden
woord van den bailli de Suffren:
Tani quil vous reste un coup de canontirez-ledest peut-
être celui qui tuera voire ennemV
Die door Trochu beraamde uitval gold het bekende plateau van
Ghatilloneen uitval, waaraan de grootste gevaren waren verbondeD,
maar die, wanneer hij kans van slagen zoude hebben, "Versailles aan
een ernstigen aanval der Franschen blootstelde. Het fort Mont "Va-
lérien was de operatiebasis der Franschen.
Die uitval gaf aanleiding tot den bekenden slag bij Buzeuvalwaarin
tachtig bataillons nationale garde van Parijs tegen den vijand streden
en grootsche voorbeelden van moed en zelfopoffering ten toon spreid
den waarin de door Trochu hoog vereerde kolonel de Rochebrune
zijn naam blij ve. voor de nakomelingschap bewaard aan het hoofd
zijner troepen den heldendood stierf; waarin de eerwaardige markies
de Coriolis, die op acht en zestigjarigen leeftijd nog de kracht
voelde, zijn arm aan de verdediging van het zieltogende vaderland te
leenen en met ransel en geweer, als weleer een la Tour d'Auvergne,
ten strijde was getogen, zijn leven op het veld van eer moest laten.
Maar moed is in den oorlog niet voldoende; men moet ook onder
vinding hebben en dat had de nationale garde niet. Haar ontbrak
uit den aard der zaak de zoo noodige oefening, en die weinige geoe
fendheid bracht groote verwarring in de gelederen der Franschen bij
den slag van Buzenval; hoe kon het anders zijn, tegen geregelde
troepen als de Pruisische valt niet met ongeregelde troepen als de
nationale garde van Parijs, althans met kansen van slagen, te
strijden. Diezelfde nationale garde was de oorzaak dat de slag bij
Buzenval verloren werd.
Nu had het Parijsche publiek of de pers ten minste kunnen be
grijpen, waarom Trochu zoo weinig uitvallen -te weinig naar hun
zin had gedaannu had men kunnen inzien welke waarde die
nationale garde had. Maar neen. Na den slag bij Buzenval kreeg
Trochu de bevolking, de pers, de nationale garde -ja zelfs de
Regeering op eene duidelijk sprekende wijze tegen zich, omdat hij
geen reuzenuitvalzoowel van gewapenden als ongewapendeu, kortom
van de geheele weerbare manschap, wilde doen uitvoeren. Eene de-
246
