248
jaren, zoo in als buiten Europa, met roem den krijg gevoerd. Het
werd onderhouden en aangevuld door het grootste oorlogs-budgethet
werd aangevoerd door Generaals van naam, onder wie er sommigen
waren, die zelfs voor uitstekende legeraanvoerders gehouden werden.
Dat leger had een beproefd kader en een oorlogsmaterieeldat aan
de eerste eischen der militaire technische wetenschap voldeedmen
denke slechts aan het Ghassepot-geweer en de mitrailleuses.
£n dat leger toch, is in den laatsten oorlog niet gedesorgani
seerd, zooals dat in den oorlog dikwijls gebeurt; niet vernietigd,
zooals dat ook wel eens voorkomtmaar het is letterlijk gevangen
genomenopgelicht, verschalkt, met zijn opperbevelhebberden Vorst,
diens naaste omgeving, diens Generaals, officiereu en soldaten, met
een onmetelijk oorlogs-materieel. Eeue dergelijke ramp vindt in de
geschiedenis van den nieuweren tijd hare wedergade niet.
Drie weken slechts waren er noodig geweestdie ram.p voor te
bereiden.
Toen kreeg men eene geïmproviseerde Regeering, geïmproviseerde
officieren, geïmproviseerde soldaten; toen kreeg men een geïmprovi
seerd leger, door Generaals aangevoerd, die voor de groote meer
derheid reeds hun pensioen hadden genomen of civiele betrekkingeu
hadden bekleed.
En met dat legerwaarvan Trochu, Ducrot, d'Aurelles de Pala-
dines, Bourbaki, Chanzy, Eaidherbe de sieraden waren heeft men
den vijand, die zijne strijdkrachten van 600000 tot 1000000 strijd
bare mannen bracht, tot eerbied en ontzag voor betoonden moed en
ten toon gespreide krachtsontwikkeling, voor betoonde vaderlands
liefde in den edelsten zin des woords en bijna bovennatuurlijke
krachtsinspanninggedwongen.
Die krachtsinspanning heelt vijf maanden geduurd
De machtige en invloedrijke dagbladpers te Brussel, Londen, Parijs,
Bordeaux, Versailles, en elders, heeft het uitgemaakt en hare
meening wordt natuurlijk door het overgroot gedeelte van het publiek
geloofd dat de onheilendie het Fransche leger tot aan de nood
lottige overgave van Sedan zijn overkomen, alleen aan het noodlot
moeten worden toegeschreven maar dat de geïmproviseerde tegenstand,
dien Irankrijk na September 1870 den vijand bood, de oorsprong
is geweest van alle later begane fouten en verkeerdheden en zij, die
dezen tegenstand aanwakkerden, voor al de treurige gevolgen daarvan
verantwoordelijk moeten worden gesteld.
Dat is onjuist; dat is onwaar.
