317
en eenigermate onder het vijandelijk vuur te organiseeren. De goede
wil ontbrak niet bij het personeel der maatschappijen, evenmin de
bevoegdheid in de bureelen van het militair beheer. Het ministerie
van oorlog werd te Tours en te. Bordeaux bestuurd door een oud-
spoorwegingenieur, wiens geschiktheid, althans in deze zaken, on
betwistbaar was, en toch heerschten toen op het Eransche net slechts
verwarring en opeenhooping.
Niet, dat het vraagstuk nooit ernstig bestudeerd was geworden.
De maarschalk Niel had in 1869 eene organisatie van de spoor
wegen in gereedheid doen brengen.
Ongelukkigerwijs geraakte wat men toen beslist had, in vergetel
heid, terwijl onze tegenstanders het in praktijk brachten. De ontij
dige dood van den maarschalk Niel was in dit opzicht, gelijk in vele
andere, een ramp voor Frankrijk. De vruchten van onderzoekin-
gen, de ontwerpen van reglementen werden begraven in de portefeuilles
van het ministerie en bleven onbekend. Uit de op dat tijdstip geopende
beraadslaging echter waren twee of drie zeer eenvoudige algemeene
beginselen gesproten, die de heer Jacqmiumet het gezag van de door
de gebeurtenissen opgedane ondervinding, thans weder in het licht
tracht te stellen. Zoo is, in de eerste plaats, een spoorweg een mach
tig vervoermiddel, waarvan de zeer ingewikkelde inrichting geor
ganiseerd is en zijn moet met het oog op de behoeften van den
handel. Daaruit vloeit voort, dat zelfs de bekwaamste generaal er
zich niet van weet te bedienen, en dat de ingenieur, die er de ex
ploitatie van bestuurt, ten eenemale onbekend is met de behoeften
van een leger. Hoe deze schijnbare onvereenigbaarheid te verhelpen
Het Transche programma van 1869 en de reglementen van het
Duitsche leger voorzien er op dezelfde wijze in, namelijk door voor
dk net eene gemengde commissie in te stellenbestaande uit eeu
officier en een' ingenieur, die beiden de requisities voor het vervoer
ontvangen en ze eenstemmig doen uitvoeren, zoodat de onderge
schikte beambten der maatschappij niet bloot staan aan botsing met
het militair gezag.
Wat in de tweede plaats in aanmerking komt, zal wellicht zeer
elementair schijnen, en toch werd in den loop der jongste gebeur
tenissen geen regel meer geschonden. Een spoorweg behoudt slechts
ten volle zijne doeltreffendheidzoo hij niet verstopt ishetzij op
de hoofdbanenhetzij in de stations. Zoo men, bij voorbeeld, een
station vult met niet geloste wagens, gelijk te Metz in de eerste
dagen van den veldtocht gezien werdof zoo men de troepentreinen