I
heden exceptioneele inspanningen- vorderen. Wij vreezendat men
de methodieke organisatie van het vervoer aan de overzijde van den Rijn
een weinig te veel bewondert. De Pruisische generale staf had plan
nen opgemaakt en marscborders in gereedheid gebracht, die, door
een buitengewoon geluk, door geen toeval in verwarring zijn gebracht,
Wat zou er gebeurd zijn, zoo de samentrekkende beweging gestoord
was geworden door een' onverwachten inval van vijandelijke troepen
Zouden zij plotseling op eene enkele ijzerbaan het vervoer hebben
•veten over te brengenvoorgeschreven over 3 of 4 verschillende
lijnen? De Pranschen hebben van hunne wegen eene aanzienlijker
opbrengst verkregen, zelfs zonder er zich op te hebben voorbereid.
Zeer zeker'had er verwarring plaats, wanorde, tegenstrijdige bevelen.
Niets van dat alles zou zich hebben voorgedaanzoo de Pranschen,
gelijk de Duitschers, bij de staven gemengde commissiën van offi
cieren en ingenieurs hadden gehad om de orde en den gang dei-
transporten te regelen en in de voornaamste stations etappen-com
mandanten gemeenzaam met den dienst der spoorwegen om de benden
ngeïsoleerclenweder op den goeden weg te brengen en de door en
kelen gepleegde misbruiken te straffen.
Spreken wij nu over de kunstwerken, die een terugtrekkend leger
achter zich vernielt en die het vervolgende leger verplicht is te herstellen,
naar mate het voorwaarts rukt. Het boek van den heer Jacqmin maakt
hieromtrent vreemde dingen openbaar. Zoo men hem gelooven moet, en
niemand ter wereld was beter dan hij in eene stelling om goed in
gelicht te wordenwas op den dag der oorlogsverklaring niets voor
bereid geworden. Door de Ooster-maatschappij werden uit eigene
beweging, daar de minister van oorlog er zeker niet aan dacht, mijn-
kamers aangebracht in de diepe ingravingen en tunnels der Voge-
senmaar het behoorde niet tot de taak eener nijverheidsonderne
ming, zelve de instrumenten vóórhaar werk te vernielen. Tevergeefs
wachtte zij het bevel af de mijnen te laden en te ontsteken. Het
bevel kwam niet; de Duitschers vonden de lijn van Saverne naar
Nancy, die men zoo gemakkelijk had kunnen versperren, onge
schonden.
Hunne ingenieurs hadden later gelegenheid te toonenwat zij
wisten te doen. Toen Parijs belegerd werd bestonden er onderschei
dene hinderpalen op de lijn, die het insluitiugsleger met Duitsch-
322
Tegen zulk een' inval waren maatregelen genomen. Zie de eerste aflevering
der Duitsche officiëele geschiedenis van den oorlog. W.
