dynamiet, eene vreeselijke ontploffende zelfstandigheid, waarvan het
bestaan vóór de laatste gebeurtenissen bijna onbekend was in Frankrijk,
ofschoon er reeds verscheidene fabrieken van bestonden aan de over
zijde van den Rijn. Men kent reeds sinds lang het uitro-glycerine,
dat met buitengewoon geweld uitbarst en onder den invloed van een'
schok of van een' plotseling verhoogden warmtegraad eene zeldzame
ontwrichtende uitwerking te weeg brengt. Het is eene der talrijke
etherachtige verbindingen, die de scheppers van de nieuwere organi
sche scheikunde hebben uitgevonden. Men heeft het veel gebruikt
bij den mijn-arbeid, waarin het groote voordeelen aanbiedt, omdat het
in vloeibaren staat in de spleten der rotsen dringt. Het ontvlamt
onder water en heeft zelfs zonder prop eene krachtige uitwerking,
maar het vervoer er van is zeer gevaarlijk, want het ontploft bij den
lichtsten stoot. Als de flesch, die het bevat, op den grond valt,
barst het dadelijk los. Om de overmatige gevoeligheid van deze
stof onschadelijk te maken, bedacht men, ze te vermengen met eene
werkelooze zelfstandigheid,poreuse kiezelaarde, wat haar de vastheid
van een deegachtig poeder geeft, hetwelk men zonder gevaar hanteert.
In dezen vorm noemt men het dynamiet (Zie den jaargang 1872
van dit Tijdschrift, bl. 278 en vv.) Het ontploft niet meer dan on
der een' geweldigen schok; het verdraagt zelfs zonder verandering
de hitte van een' haard en ontvlamt slechts door middel van een
slaghoedje of van eene elektrische vonk. Het dynamiet heeft een
vermogen, achtmalen zoo groot als dat van buskruit. Men begrijpt
dus, hoe nuttig het kan zijn in den oorlog om een muur, een via
duct of een tunnel te vernielen. Zoo snijdt een linnen worst, gevuld
met dynamiet, dien men om een' boom windt en ontsteekt, oogen-
blikkelijke den stam middendoor. Op eene spoorwegbrug gelegd
en met ballast bedekt, werpt zij den boog omver. Zulk een vernie
lingswerktuig is verschrikkelijk, maar omdat het bestaat, moet men
er zich van weten te bedienen. Zoo er in Frankrijk toereikende
hoeveelheden van geweest waren en de'genie-officieren geleerd hadden
het te gebruiken, zouden zij in staat geweest zijn den gang der
Duitsche treinen op de veroverde departementen aanmerkelijk te be
lemmeren. De vernieling van de brug over de Moezel, te Fontenoy,
tusschen Nancy en Toul, brak het vervoer gedurende 17 dagen af. Dit
was de eenige gelukkige poging, door de Franschen beproefd tegen
de Ooster-lijnterwijl de Duitschers er meester van waren. Het is
niet geheel te onpas te herineren, hoe de vijand zich over deze zeer
geoorloofde krijgshandeling wreekte op de burgerlijke bevolking van
324
