372
en de nationale garde gebracht waren door het eenvoudige halt!
waartoe de gebiedende noodzaaklijkheid ons dwong. Hij had het zelf zoo
levendig gevoeld, dat hij, in eene dagorder, de aanstaande hervatting
van een beslissend gevecht had aangekondigd. Het zou even onstaat
kundig als onvoorzichtig zijn plotseling van taal te veranderen en een
langeren tegenstand voor nutteloos te verklaren" [Ibidem). Men drong
er dus krachtig bij den opperbevelhebber op aan, dat hij //tegen eiken
prijs en snel zoude handelen, daar elke vertraging een gevaar schiep
en een redmiddel vernietigde"; maar de opperbevelhebber, die noodig
had zijn leger te reorganiseeren en zijne kaders te vormen, haastte
zich niet. Eindelijk nam hij, tegen het eind van December, een be
sluit, zonder recht te weten, wat hij zou doen. «Er ditmaal van
afziende", zegt de heer Eavre, //de vijandelijke liniën te doorbreken
had hij het plan van een veldslag in de vlakte ontworpen, waar wij de
Pruisen buiten hunne stellingen konden lokken." Dat was de oor
sprong van het gevecht van Bourget, hetwelk over het geheel, eene
ellendige kloppartij geweest is. Het doel was weder gemist; de ge
moederen, in plaats van te bedaren, geraakten tot den hoogsten graad
van opgewondenheid.
Het Gouvernement, geheel geschokt in zijn vertrouwen op den ge
neraal Trochu, roept, op eigen gezag, een' grooten krijgsraad bijeen,
dien de generaal bijwoont, echter niet zonder verzet aan te teekenen
tegen deze //aanranding van het gezag van zijn commando." Na
lange beraadslagingen, bepaalt men zich tot het denkbeeld van eene
krachtige aanvallende beweging; zij moest dadelijk beginnen.
Deze poging werd te noodzakelijker, omdat de hoop op wapenstil
stand, bij gelegenheid der conferentie van Londen (over het weder open
stellen van de Zwarte Zee voor Russische oorlogsschepen) op nieuw
gevoedverdwenen was tegenover het verzet en den kwaden wil van
het Duitsche kabinet. Ik vind er het bewijs voor in dezen volzin
vau Eavre's boek//Door de, overigens zeer problematische, hoop op
eene door onze tegenwoordigheid bij de conferentie te Londen i'd uit
zicht gestelde Europeesche tusschenkomst op te geven, nam het Gou
vernement der Nationale Verdediging de verplichting op zicheene
laatste poging te wagenV Het bombardement, sinds de eerste dagen
van Januari aangevangen, deed gedurende eenige oogenblikken het
zieden van de hartstochten der bevolking ophouden en liet aan het
Gouvernement een weinig de handen vrij. Men waagde den 19den
Januari de poging te Montretout en te Buzenval, en men leed schip-
