385
uitkomen en hij verklaart ze door ze vast te knoopen aan het //plari''
van den generaal Trochu. Hieronder volgt het stuk, dat de hoofd
partij der tweede afdeeliug van zijn boek vormt:
//Ik begin met te verklaren, dat ik, het woord //plan"- schrijvende,
hetwelk meer dan één lezer zal doen glimlachen en stof geleverd
heeft voor zoöveel aardigheden en kwinslagen, in het geheel geene
bedoeling heb te verkleinen of te spottenik ben, integendeel, zeer
ernstig, en wil het //plan" van den heer Trochu zeer ernstig beoordeelen.
Heeft er een plan bestaan Zoo het bestaan heeft, welk was dat
plan? De Page (V histoire contemporaine, die ik reeds zoo dikwijls
aangehaald heb, behelst te dezen opzichte opmerkelijke inlichtingen.
Ja, er heeft een algemeen plan bestaan, en alleen noodlottige omstan
digheden hebben de uitvoering van het voornaamste gedeelte belet.
Dit plan kan aldus worden saamgevat: Parijs moest in zulk een1
staat van verdediging gebracht worden, dat het aan krachtige aan
vallen weerstand kon bieden; er moest, met de hulpmiddelen aan
menschen en materieel, die men bij de hand had, zoo snel mogelijk
een leger geschapen worden, en een gedeelte van dit leger, namelijk
50.000 man, moest buiten de vesting geworpen worden door eene
operatie, die de heer Trochu zelf //zeer eenvoudigzeer praktisch,
zeer stoutnoemt. Deze laatste combinatie, de gewichtigste van alle,
omdat zij in staat stelde in den rug van het belegerende leger te
ageeren en het, op een gegeven oogenblik, tusschen twee vuren te
brengen, is het ware militaire ontwerp, het ware planvan den
opperbevelhebber. Om het beter te doen begrijpen, haal ik den heer
Trochu woordelijk aan: //Den dag vóór dien, welke voor de onderne
ming bepaald was, moesten 50.000 man snel door Parijs trekken, zich
ter hoogte der Oosterforten werpen en door eene ernstige poging,
die evenwel niet tot het uiterste moest worden gevoerd, de terug-
tochtsliju van den vijand en zijn hoofdkwartier te Bondy bedreigen.
Vijftigduizend andere manschappen, uitgekozen zoowel als, hunne
officieren, moesten in den nacht van den volgenden dag, wanneer de
aandacht van het Pruisische leger zoude zijn gevestigd op den schiju-
aanval en wanneer de vijand in die richting zijne eerste samentrek
king van troepen zou hebben volbracht50.000 man andere troepen
moesten zich vereenigen in het schiereiland Gennevilliers, met het
krieken van den dag, onder het vuur van het geschut, dat het grootste
gedeelte van den te doorloopen gordel beheerschte, de rivier oversteken,
na een enkel gevecht de hoogten van Cormeilles bestijgen, de Oise
17
