438
//Wij zijn van meening, dat, hetgeen men verbergt, over het alge
meen verdient verborgen te zijn, en dat de goede denkbeelden, even
als de schoone daden, niet minder worden, wanneer zij aan het heldere
daglicht zijn blootgesteld.
//De geheimhouding mag voordeelig zijn voor middelmatigheden,
die het vertrouwen genieten van het Gouvernement of van den Vorst,
maar de wetenschap, die zich ontwikkelt door openbaarheid en be
strijding, is er nooit door gebaat geworden."
En Trochu? In 1867 schreef deze, in zijn bekend werk
//Sommigen zullen mij verwijtingen doen en het'sterk afkeuren,
dat ik het publiek meng in beschouwingen omtrent de krachtige en
zwakke zijden van het Fransche leger. Ik antwoord hun, dat de
tijd reeds lang uitspraak heeft gedaan over het nut der geheimhou
ding in militaire aangelegenheden, waartoe de Gouvernementen door
bekrompen geesten werden geleid. Meu dacht, dat de overwinningen
van een leger verzekerd, dat handel en industrie bevorderd zouden
worden door geheimen. Tegenwoordig, bij onbeperkte openbaarheid
en voortdurend verkeer der volkeren onderling, is die geheimhouding
nutteloos en onmogelijk. Thans zullen die legers het meeste voor
hebben, die, open kaart spelende, hunne vechtwijze en hunne middelen
van verdediging aan de meest uitgebreide bespreking onderwerpen,
en deze met. de middelen en de vechtwijze van andere legers, die zij
met zorg moeten nagaan, vergelijken
Men heeft Trochu in Frankrijk niet willen hooren, en daarvan in
1870 de wrange vruchten geplukt.
Geene geheimhouding van ons defensie-stelsel, zeide Stieltjes meer
dan eens in onze volksvertegenwoordiging; het is niet alleen nood
zakelijk, maar ook hoogst nuttig, om elk stelsel van verdediging,
ter voorkoming van eenzijdige en partijdige oordeelvellingen, aau de
openbare bespreking te onderwerpen.
Maar de Oud-soldaat sprak te vergeefs.
De Roo van Alderwerelt noemt de geheimhouding van de verschil
lende zienswijzen over de verdediging, zou die geheimhouding mis
schien een paar eeuwen geleden nog doel kon treffen, in onze eeuw van
openbaarheid eene anomalie. Aangenomen bovendien, zegt hij, dat
de regeering, door openbaarheid te geven aan de over het Indisch
