628
vestiging, naar mijne overtuiging en die van den commissarisverte
genwoordiger der regeeringnergens anders in het Bonische rijk vóór
het invallen van den oostmoesson tot stand komendan alleen te
Badjoa.
Beiden op de plaats tegenwoordig, waren wij geheel op de hoogte
om dat te kunnen beoordeelenmaar ik geloof niet, dat één officier
der expeditie er anders overdacht.
Greene vestiging, of vestiging te Badjoa; er was toen geene andere
keus meer.
Geene vestiging, dat wilde de regeering niet.
Heeft die te Badjoa vele offers gekostniemand kan dat meer
betreuren dan ik; maar het bewijs is ook nu nog niet geleverd, dat
die overal elders niet evenveel offers zoude hebben geëischt, of dat,
dusdoende, de onderwerping van Boni spoediger zoude gevolgd zijn
Daarover na den afloop allerlei plans en veronderstellingen ten beste
te geven, is gemakkelijk, doch dat blijven ook slechts gissingen, en
die bewijzen niets.
Waren mij door hoogere bevelen de handen niet gebonden geweest,
ik zoude er de voorkeur aan gegeven hebbenna het nemen van
Bonibeter voor" eenen marsch uitgerustPasimpa en Pampanoea te
gaan bezoeken.
Die vrijheid had ik evenwel niet, en ze te nemen had alleen ver
antwoord kunnen worden door een volkomen succes, waarvan ik on
mogelijk zeker kon zijn.
Eer moest ik, uit vroegeren oorlog, tot het tegendeel besluiten.
Nu kan ik slechts worden verantwoordelijk gehouden voor het na
komen der gegeven voorschriften en bevelen, en niet voor het ver
krachten daarvan.
W aren die bevelen onvolledigwas daarbij niet alles voorzien
waren ze niet in alle opzichten rechtvaardig en doelmatig Ik zal
het tegendeel niet bewerendoch dat komt op rekening van de
uitvaardigers.
Tijd tot vragen is mij niet gegeven; er moest gehandeld, snel en
beslissend gehandeld worden, en dat doet men naar beste weten en
overtuiging.
Ook mijn wensch en mijn belang zoude het geweest zijn, Boni in
den kortstmogelijken tijd tot onderwerping te dwingen, en de ze
gevierende expeditie gezond en in de gelukkigste stemming naar Java
terug te voeren; maar dat heeft men niet altijd in zijne macht, en
