78 Daarna volgt eene volledige, misschien te volledige, mededeelmg over den vergelijkenden staat der oorlogvoerende legers, eene strategische studie van de landstreken die de smartelijke eer gehad hebben tot tooneel te dienen aan het begin van de worsteling, de bijzonderheden omtrent de mobilisaties, eindelijk het verhaal van de inneming van Saarbrück, van het gevecht bij Weissemburg, van de veldslagen bij Worth en Eorbach-Spicheren. De terugtocht van een gedeelte der Eransche troepen op de legerplaats van Chalons en de bijeentrekking om Metz van de korpsen, bestemd om het onge lukkige leger van Bazaine te vormen, zijn de laatste militaire ge beurtenissen, die in dit deel vermeld worden. Een afzonderlijk hoofdstuk is gewijd aan kritische opmerkingen over de opening van den veldtocht en over de ontmoetingen bij Saarbrück, Eorbach, Weissemburg en Worth. Dit is, zonder tegen spraak, het meest oorspronklijke gedeelte van het boek, waarin de scherpzinnigheid van den schrijver in het voordeeligste licht treedt. Welke ook zijne persoonlijke sympathieën mogen zijn, hij heeft het recht zich-zelven het getuigenis te geven, dat zij geen invloed hebben uitgeoefend op het oordeel van den geschiedschrijver. En ieder weet, hoe moeilijk het is de geheele waarheid te zeggen zonder op te houden onpartijdig te schijnen. De kritische ontleding van het veldtochtsplan der Duitschers door den heer Lecomte en de vergelijking met wat het veldtochtsplan der Eranschen zou hebben kunnen zijn, is een toonbeeld van discussie, toegepast op militaire zaken. Het valt hem niet moeilijk zijne lezers te overtuigen, dat de snelheid der bewegingen van den een en de besluiteloosheid en verbrokkeling der macht van den ander de eerste en beslissende oorzaak geweest zijn van alles, wat wij hebben zien gebeuren. Vooral in den oorlog wordt de eerste fout zwaar geboet, en een te laat berouw kan haar niet herstellen. Maar de kolonel Lecomte houdt zich niet aan algemeenheden; hij onderzoekt elk feit, elk voorval van den krijg tot in de geringste bijzonderheden uit het oogpunt der taktiek en der strategie, en hij is geen man om zich te laten verblinden door den gelukkigen uit slag. Integendeel. Zoo hij inschikkelijk in voor tegenspoeden, die verzachtende omstandigheden kunnen aanvoeren, toont hij zich streng voor overwinningen, waarin het toeval te veel eene rol gespeeld heeft Hij schept er behagen in, ongelukkige officieren, wier gedrag, vol gens hem, aan onverdiende aanvallen bloot gestaan heeft, in zekere mate in hunne eer te herstellen; zoo neemt hij de verdediging op zich

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Militair Tijdschrift | 1874 | | pagina 85