124
maatschappij) ingehuurd tot vervoer van suppletie aan troepen, koelies,
munitie, levensmiddelen, enz.
Eenige maanden vóór het vertrek der expeditie werden het 2de
en het halve 6de bataillon infanterie, benevens de barisan van Ma
dura naar Padang gedirigeerd, om daar te wachten tot dat zij naar
Atjeh zouden worden opgeroepen; de overige troepen, 285 offi
cieren en 5808 minderen wier vertrek wegens het uitbreken der
cholera (o. a. op een volgeladen vivresschip) tien dagen werd uit
gesteld, verlieten Batavia, Samarang en Soerabaia omstreeks de tweede
helft der maand November.
De transportschepen stoomden niet en flotille, maar hadden order
zich aan een te Poeloe-Tankil, nabij Riouw, gestationeerde kruisboot
te melden en zich daarna ter reede van Atjeh te vereenigen.
Den 20sten November 1873 verliet het stafschip, Frins Alexander
der NederlandenBatavia, en toen dit den 28sten daaraanvolgende
ter reede van Atjeh het anker wierp, vond het nagenoeg de geheele
transportvloot om en nabij die plaats vereenigd. Reeds vóór zijne
aankomst aldaar was den opperbevelhebber de onrustbarende tijding
geworden, dat op een aantal vaartuigen dier vloot, niettegenstaande
de genomen voorzorgen, de cholera was uitgebroken, en op sommige
bodems zelfs een zoo bedenkelijk karakter had aangenomen, dat de
ko n mandant der maritime middelen, op advies van den geneeskundigen
dienst, onverwijld de noodige maatregelen had doen nemen om op
het eiland Nassie ongeveer 13 kilometers ten noordwesten van
de monding der Atjeh-rivier een voorloopig zieken-etablissement
op te richten. Den 23sten November was het linker half 3<le batail
lon, onder bescherming van Zr. Ms. stoomschepen WatergeusSu
matra en Riouw, daar ontscheept, en had het eiland, zonder tegen
stand te ontmoeten, in bezit genomen en ingericht tot tijdelijk verblijf
voor choleralijders, die dan ook allen geregeld aan wal werden gebracht.
Een oorlogsschip bleef te Poeloe-Nassie gestationeerd.
Nauwelijks had de Prins Alexander het anker laten vallen, of
de kommandant der maritime middelen, met Zr. Ms. fregat Zeeland
ter reede aanwezig, kwam aan boord en bevestigde de slechte tij
dingen nopens den gezondheidstoestand op de transportvloot: reeds
43 choleralijders waren bezweken. Van den vijand had men weinig
bemerkt; wel had Zr. Ms. stoomschip Citadel van Antwerpen den
25sten November op circa 3600 M. het vuur geopend op eenige in
aanbouw zijnde versterkingendoch na weinige schoten hadden de
