161
lerijen op te richten bij Makassar, op Celebes, en op het eiland
Timor.
Dit stelsel van verbetering van het Indisch paardenras is wel
aan te bevelen, gelijk uit dit opstel zal blijken; maar de plaatsen,
waar die stoeterijen gewenscht worden, zijn naar mijne meening min
der gelukkig gekozen. Waarom? Dit zal later meer dan voldoende
blijken. Alleen met het doel, om de regeering nog tijdig tot andere
gedachten te kunnen brengen omtrent de eventueele plaatsing dier
stoeterijen, zijn de hier volgende beschouwingen voornamelijk ter
nedergesteld. Zij kan deze toetsen aan die van hare adviseurs.' Ook
de soort der op te richten gouvernements-stoeterijen komt niet
overeen met die, welke in dit opstel wordt aanbevolen. Ben ik goed
ingelicht, dan zal op Celebes en Timor eene stoeterij worden op
gericht, respektievelijk bestaande uit hengsten en merrien van het
zelfde land, dus, wat de Branschen zouden noemen haras de pays.
Dit stelsel van aanfokking is het mijne niet. Maar hoe dat stelsel
ook moge zijn en welke inrichting de gewenschte stoeterijen zullen
verkrijgen of zij moeten worden wilde, halfwilde dan wel zoogenaamde
tamme stoeterijen, een grondig onderzoek is in allen gevalle wen-
sehelijk, wil de regeering niet wederom geringe resultaten van hare
stoeterijen verkrijgen. Dat onderzoek kan', geloof ik, gemakkelijker
worden gemaakt, indien zij, behalve hare offlcieele adviseurs, ook
de meeningen raadpleegt van andere personen, die in geene bijzondere
verhouding tot haar staan. Yooral wanneer die meeningen scherp te
genover elkander staan, kan het nuttig en dikwijls noodzakelijk zijn,
beide meeningen te hooren.
Een grondig onderzoek der regeering mag daarentegen niet te
lang duren. Ware door haar in de hier behandelde aangelegenheid
niet zoo lang gepeinsd, dan had zij sedert jaren reeds betere maat
regelen kunnen treffenmet opzicht tot de verbetering van het
Indisch paardenras en eene goede aanvulling der remonte voor het
leger. Die maatregelen, toen tijdig genomen, zouden nu reeds in
volle werking geweest zijn en wellicht de beste resultaten opgele
verd hebben. Nog langer getalmd en de bronnen der remonte
zullen uitgeput zijn.
Op het Nederlandsch landhuishoudkundig kongres, dat in het
najaar van 1866 te Breda werd gehouden, was ook het volgende
vraagpunt in het programma der vereeniging opgenomen: Hoe is het
