245
nadeele van de gezondheid in de belendende woningen en buurten
schandelijk verwaarloosd worden. Ook daarop heeft de regeering be
voegdheid, toezicht uit te oefenen; en dat toezicht is, men behoeft
het slechts te Batavia te onderzoeken, bepaald noodig.
De verbetering van de hommunikatiemiddelen strekt ook niet
weinig tot verbetering van den paardenstapel. Hoe slechter de wegen
en bruggen zijn, hoe meer de paarden daaronder zullen lijden.De goe
de toestand van wegen en bruggen op Java laat nog veel te wenschen
over. En daaraan zijn toch zoo veel belangen verbondenOp het
einde van 1867 waren er op Java 1700 bruggen die vernieuwd moesten
worden of eene herstelling hadden te ondergaan, en in de eerste maan
den van 1868 waren zóóveel bruggen door bandjir's weggeslagen
dat het transportwezen der posterijen dagelijks het opkomen van 2000
heerendienstplichtigen, gemiddeld noodzakelijk maakte.
Uitbreiding van het spoorwegnet zal niet weinig bijdragen tot verbe
tering van het iuheemsche paardenras. Of de aanleg van paardenspoor
wegen, zooals de tramway te Batavia, hiertoe ook kan medewerken,
wordt door mij zeer betwijfeld. Dit is zeker, dat, hoe meer spoor
banen worden aangelegd en de landbouwers en industrieelen daarlangs
hunne produkten ter markt voeren, hoe minder kahar's grobak met
vaak nog niet volwassen paarden langs de wegen zullen gezien wor
den om koffierijst of andere produkten af te voeren.
Openstelling van alle groote wegen voor alle soorten van voertui
gen; voor trek- en draagvee. Geene zoogenaamde kanenwegen meer,
naast de groote en postwegen, welke in den kwaden moeson vaak
moederpoelen zijn; maar ook geene grobak's met schuifwielen op den
grooten weg.
Men moet getuige zijn geweest van den ellendigeu toestand der
wegen en bruggen, waarlangs overbelaste pikolpaarden voortgejaagd
worden, om zich goed te kunnen voorstellen hoe onbarmhartig deze
dieren soms worden gekweld. Als gevolg van den zoovele millioenen
verslindendenoorlog tegen Atjeh, kon men in 1873 en 1874 niet vee
gelden beschikbaar krijgen voor het herstellen van wegen en bruggen
in de binnenlanden van Java, en is die ellendige toestand er dus
niet veel op verbeterd.
Ter bevordering van de kennis der paardenfokkerij kunnen de hier
over uitgegeven tijdschriften dienen. Tot de daarin te behandelen
onderwerpen kunnen .geacht worden te behooren
