261
Carlisten maken, gelijk ik zoo even gezegd hebvau dit middel
ruim en behendig gebruik.
Het is hier de plaats om eenige woorden te zeggen over een veld
tochtsplan, dat zich als van zelf in den geest dringt en in bijzon
derheden beschreven is geworden in eene merkwaardige memorie van
verdediging, in 1835 of 1836 door den generaal Cordova, toen uit
gewekene te Parijs, openbaar gemaakt. De aard der bevolking en
de aard der worsteling hebben sedert niet veel verandering ondergaan
het zijn dezelfde onverschrokken maar tuchtelooze guerilleros of partij
gangers, dezelfde wilde hartstochten, dezelfde woeste wreedheid; het
oorlogstooneel is besloten binnen dezelfde grenzenhet is nog altijd
bij de helling der Pyreneën, te midden der Baskische en Katalaan-
sche bevolking, dat zich het brandpunt, de stookhaard van de op
stand bevindt. Cordova kende de voorwaarden van den partijgan
gersoorlog volmaakt goedals opperbevelhebber van het leger had
hij met schade geleerd, dat eene geregelde armee voor dezen krijg
niet georganiseerd isdat de soldaten licht ontmoedigd worden door
die schermutselingendie geene merkbare uitkomst voortbrengen en
de bepaalde oplossing niet bespoedigen.
De in kleine, zeer beweegbare korpsen verdeelde Carlisten aan
houdend te vervolgen, is het leger vermoeien; hun dikwijls, onder
groote bezwarende geduchte stellingendie zij uitkiezen om zich te
verschansen, te ontnemen, is zonder voordeel manschap verliezen, want
men kan al deze stellingen toch niet behouden zonder zich te verzwak
ken, en, zoodra zij verlaten zijn, worden zij op nieuw den vijand
bezet. Om zichin een normalen toestand te plaatsen en al zijne
voordeelen te behouden, moet men dus de aanvallende operaties sta
ken, die altijd den Carlisten hun spel doen winnen, en zich met
eene ernstig georganiseerde verdedigende stelling vergenoegen. On
derstel, dat men eene blokkadelinie aanlegt, gaande langs den Ner-
vionde Ebro en de Segre (ik kies op den gis deze lijndaar ik
mij niet juist de door den generaal Cordova voorgestelde herinner);
onderstel, dat deze linie zoo versterkt wordt, dat zij voor de Car
listen die overigens eene geheel ongenoegzame en ten eenemale
middelmatige artillerie hebben onverbreekbaar is, en dat men, aldus
georganiseerd, blijft wachten. De vijand, beroofd van de middelen
om verre tochten te doen, die altijd zooveel vruchten voor hem af
werpen, zal verplicht zijn te teren van het terrein, dat hij bezet, en
zal weldra tegenover dit diiemma staan: van honger te sterven, zoo
