284
Het militaire gewicht van de spoorwegen is vooral een strategisch,
zelden een taktisch. De krijgvoering wordt door die banen onaf
hankelijker van tijd en ruimte; zij wint aan snelheid en kracht,
wat zij, ten voordeele van beschaving en welvaart, aan duur verliest;
het oorlogsvuur woedt, in één woord, sneller uit. Hunne hoofdtaak
bij het uitbarsten van den krijg is:
le. het samentrekken van de troepen in den kortsten tijd en in
onverzwakten toestand op de bedreigde grens strategische opmarsch).
Onder overigens gelijke omstandigheden zal dat leger het eerst tot
de operaties in staat zijn, aan hetwelk het beste strategisch-juist
aangelegde spoorwegnet ter beschikking staat, waaruit reeds de nood
wendigheid van een invloed der strategie op den bouw van nieuwe
lijnen in vredestijd volgt. Het te velde brengen of mobiel maken
van het leger kan met behulp der ijzeren banen in de hoogste mate
bespoedigd worden. De langs telegrafischen weg opgeroepen reserven
en verlofgangers worden per spoor naar de plaats hunner bestemming,
en de mobiele legerkorpsen uit de verste deelen van het rijk naar
de aangewezene concentratiepunten vervoerd. Tot de taak van den
generalen staf in vredestijd behoort het, voor alle waarschijnlijke
oorlogseventualiteiten het groepeeren en vervoer van de troepen
massa's tot in bijzonderheden uit te werken en de ontwerpen daar
voor vooruit gereed te houden.
De reis-tabellen of marsch-routes, waaruit elk troepengedeelte dag
en uur van aankomst op de bepaalde punten leert kennen, liggen
steeds klaar. Misslagen in de aanvankelijke verzameling van het leger
zijn gedurende het geheele verloop van den veldtocht ter nauwernood
weer goed te maken. De strategische opmarsch van een leger neemt
door de spoorwegen thans nauwelijks zooveel weken in beslag als hij
vroeger maanden noodig had.
In het jaar 1813 vond eerst negen weken na de oorlogsverklaring
de eerste ernstige ontmoeting plaats; in het jaar 1870 waren na
gelijk tijdsverloop alle vijandelijke legers uit het veld geslagen
gevangen of in de groote wapenplaatsen van het land opgesloten.
Bij de opening van den Italiaanschen veldtocht in 1859 hadden de
Oostenrijkers met hunne toerustingen een aanmerkelijk voordeel op
de Eranschen, wier leger zich nog in April in de eerste dagen der
mobilisatie bevondmaar een voortreffelijk spoorwegnet slechts voor
treffelijk in zuidoostelijke richting maakte het samentrekken van
de Eransche strijdkrachten in boogen graad gemakkelijk, terwijl den
