285
Oostenrijkers in Italië voor het vervoer van materieel en manschappen
naar dat uiteinde van den keizerstaat slechts ééne enkelehonderd
(Duitsche) mijlen lange, daarbij over drie dagmarschen nog afgebro-
keue ijzeren baan ten dienste stond. Ook in het jaar 1866 hadden
de Oostenrijksche krijgstoerustingen ongeveer vijf weken vroeger dan
de Pruisische een' aanvang genomen, maar het vervoer van de troepen
geschiedde met slepende langzaamheid, dewijl daarvoor slechts de
eenige lijn voorhanden was, die van Weenen tot Lundenburg dubbel
spoormaar verder tot de bedreigde grens slechts enkel spoor heeft.
Pruisen daarentegen vermocht van vijf doorgaande banen met hare
vertakkingen voor zijn doel gebruik te maken; daarop werden in
een-en-twintig dagen, van 16 Mei tot 5 Juni, 197,000 man, 55,000
paarden5300 voertuigen op afstanden van dertig tot negentig
Duitsche mijlen vervoerd. Op den ö^11 Juni was de Pruisische armee,
waarvan de mobielmaking eerst op den 5<le11 Mei bevolen werd, aan
de grenzen bijeen met eene getalsterkte, welke die van den tegen
stander overtrof. In militair opzicht had de veldtocht den 6den Juni
kunnen geopend worden, terwijl bij den vijand op den 23sten, den
dag der eerste vijandelijkheden, de concentratie der troepen nog in
't geheel niet voleindigd was.
Op de meest grootsche wijs vertoont zich het vermogen van het
Duitsche spoorwegnet bij het begin van den laatsten krijg. Al scheen
ook de oorlog tegen Frankrijk sedert lang onvermijdelijk, was toch
de plotselinge uitbarsting in Juli 1870 ten eenemale verrassend, maar
de toerustingen van Frankrijk waren niet in staat het politieke hollen
van zijne regeering te volgen; men waande zich van het voordeel
als aanvaller verzekerd te hebben, maar reeds tegen het eind van
Juli keerde de verhouding om. Voor het vervoer van alle Duitsche
troepen stonden negen lijnen ter beschikking, waarvan geene enkele,
ook slechts een oogenblik, ongebruikt bleef.
Dank zij de zelfverloochenende werkzaamheid van de spoorweg-
besturen, waren alle voorbereidingen tot het transport over de banen
geregeld afgeloopen. De bruikbaarheid van het jaar 1866 was ont
wikkeld en werkelijk verhoogd geworden. Het vervoer van een korps
nam ten hoogste 51 dag weg, gemiddeld 31- Op den 25steu Juli
hadden de eerste troepen hunne mobielmaking voltooid, op den 2(ien
Augustus stond het Duitsche leger, met nooit aanschouwde getalsterkte,
in den Paltz gereed om met 450,000 man, die door nog 100,000
andere gevolgd werden, de vijandelijke grens te overschrijden. Frank-
