481
voeding. De goed gevoede soldaat zal zijne tegenpartij verslaan, indien
deze slecht verzorgd is geweest. De troep, die het best gevoed is,
zal zijne gelederen het meest voltallig houden. En wanneer het eens
noodig is, alle krachten in te spannen en bijzondere vermoeienissen
te doorstaan, dan ver meerdere men het rantsoen, wake voor de goede
hoedanigheid der spijzen, zorge voor afwisseling; dan wordt de geest
levendig gehouden, de gezondheid gehandhaafd, de physieke en mo-
reele kracht der soldaten verhoogd. De nederlaag der Oostenrijkers
bij Solferino wordt aan de onvoldoende voeding geweten; Wel
lington schreef zijn welslagen in den krijg toe aan de zorg, die hij
steeds gehad had voor de voeding zijner manschappen.
De statistiek leert dat, in het algemeen, het sterftecijfer gelijk
matig toe- of afneemt met de prijzen der levensmiddelen. Het zelfde
vindt ook op kleinere schaal bij een leger plaats.
Men heeft dikwijls de opmerking gemaakt, dat de korpsen, die
te velde het best de nadeelige invloeden weerstaan, diegene zijn welke
onder de bevelen staan van chefs, die de meeste zorg hebben voor
het welzijn hunner ondergeschikten.
De voeding geeft spierkracht en weerstand tegen ongunstige ver
houdingen en bevordert den groei. Indien men zich herinnert dat,
zooals boven werd gezegd, de groei eerst op 25-of 30-jarigen leeftijd
eindigt, begrijpt men de noodzakelijkheid om aan jongelieden, aan
schadelijke invloeden en aan dikwijls groote vermoeienissen onder
worpen, eene ruime, tegen alles opwegende voeding te verstrekken.
Bij vele legers moet men echter, vreemd genoeg, opmerken, dat aan
dezen eersten eisch door de zuinigheid der administratie niet wordt
voldaan.
De spijzen, na zekere wijzigingen in de verteringsorganen te
hebben ondergaanvermengen zich met het bloeden verschaffen de
voor de ontwikkeling des lichaams, het herstel der weefsels en het
onderhouden der dierlijke warmte noodige stoffen. Hiervoor zijn twee
soorten van spijzen te onderscheiden de stikstofhoudeude lichamen
en de vetten. Wijn, sterke drank en suiker zijn artikelen die het
lichaam onderhouden zonder dadelijk te voeden zij voorkomen verlies.
Voor den volwassen man moet dus de voeding zoodanig zijn, dat
het verlies wordt gedekt door de voedende stoffen. Voor het kind,
dat zich ontwikkelt en groeit, is dat evenwicht onvoldoende, maar
is meer voedsel noodig.
Wiskunstig juist is het vereischte voedsel niet te bepalen. De
