Het brood is het meest geliefkoosde voedsel; ook daarom moet het
van goede hoedanigheid zijn. In Zwitserland ontvangt de soldaat om
den anderen dag 1^ kilogram.
In hoever is vermenging van zemelen met meel nuttig? De on
dervinding leert, dat zij de spijsvertering belemmeren; bovendien is
de daarin bevatte hoeveelheid stikstof te gering om voor voeding in
aanmerking te komen. Bij het beleg van Parijs werden alle van de
graangewassen afkomstige zemelen bij de broodbereiding gebruikt,
doch zeer ten nadeele der mobile gardendie daardoor veel hebben ge
leden aan uitputting, brakingen, diarrhee en scorbut.
De Pranschen hebben beproefd, het brood te velde te vervangen
door beschuit: hard, zonder water, zonder zout, zonder zuurdeeg,
en dus nagenoeg zonder smaak. Na eenige dagen gebruik kregen de
troepen daardoor diarrhee. In 1865 beproefde men in Italië, in de
instructiekampen, het brood gedeeltelijk door beschuit te vervangen,
doch deze proef gaf zoo slechte uitkomsten dat men er van moest afzien.
De groenten zijn versch of geconserveerd. De laatste staan veel
bij de eerste ten achter.
De rijst heeft eene niet gerechtvaardigde reputatie; men denke niet
dat zij een behoorlijk voedsel geeft. Van alle granen bevat de rijst
de minste stikstofhoudende en vette bestanddeelen en de minste mi
nerale zouten. Volgens Boussignault bevat de rijst weinig meer stik
stof dan hooi. De haver bevat 14,39 pCt. stikstof houdende lichamen
en 5,50 pOt. vetdeelen; de rijst slechts 7,05 en 0,80 pCt. Iemand
die zich alleen met rijst zou willen voeden, zoude, om 20 grammen
stikstof te nuttigen, niet minder dan 5 kilogrammer gebakken rijst
per dag moeten eten. Daar de rijst echter gemakkelijk te vervoeren
en te bewaren is, blijft zij in groot aanzien bij de administratiën.
De Duitschers maken gebruik van erwtenworst, dat den soldaat
een geliefkoosde spijs verschaft en groote diensten bewezen heeft. Het
hoofdbestanddeel is erwteümeel, vermengd met een vleesch-extract.
Naar het mij voorkomt, zou de soldaat beter eten, zou er minder
verlies zijn en meer zuinigheid betracht wordenindien inen per kom-
pagnie een vasten kok hadeven als men schoen- en kleermakers
heeft. Voorts zou, ook in het belang der geregelde afwisseling, eene
instructie voor de menages moeten worden uitgevaardigd zooals in
PrankrijkAmerika en Duitschland bestaaten zou het materieel van
486
