496
ingesloten, die zeer moeilijk vernieuwd wordt en dus het lichaam
zijn eigen temperatuur helpt behouden. Verschillende kleedingstukken,
over elkander heen aangetrokkendoen zulks nog in hoogere mate,
hetgeen vooral lastig is voor hen, die pas in dienst treden en vaak
gewend zijn in hunne hemdsmouwen te werken. Daarom is de rui
mere kapotjas, die meer vrijheid van beweging aan de armen en de
borst geeft, meer bij den soldaat in trek. Het denkbeeld is wel
eens geopperd om haar ondoordringbaar te maken; een zeer verkeerd
denkbeeld, omdat dan de uitwaseming van het lichaam wordt belet.
Iets anders is de caoutchouc-mantel, zooals de Amerikanen met voor
deel gebruiken; deze is 1.80 meter lang en 1 meter breeden wordt
in het bivak op den grond gespreid, zoodat de man geen last heeft
van de vochtigheid van deze; terwijl hij, bij regen, als mantel
tot beschutting dient.
De broekbuigzaam en halfsluitend gemaakt, moet van onderen
eenigszins nauw zijn, ten einde niet te veel plooien te vormen bij
het gebruik van den slobkous. Het is beter, hem door een paar
draagbanden op te houden, dan hem te sluitend om de heupen te
maken omdat, door dit laatste, de ademhaling en de werkzaamheden
der verterinCTsorganen belemmerd worden.
Wij komen thans aan een belangrijk onderdeel der kleeding: de
schoenen. In peclite rolur (de kracht zit in de voeten) zeiden de
Romeinen, en zij hadden gelijk. Om afstanden af te leggen, is in
de allereerste plaats voor den voetganger noodig dat zijne voeten in
goeden staat zijn. Tegen de toepassing van dezen stelregel zweren
alle schoenmakers van alle landen samen. Om hunne hulp te kunnen
missen, heeft men zelfs wel eens voorgesteld, de voetzool van den
soldaat te looien. De Hollandsche hoogleeraar Camper schreef de
vorige eeuw een belangrijk werk over den besten vorm, aan het
schoeisel te geven. Met reden zegt hijdat het verwondering moet
baren, hoe ten allen tijde verstandige lieden zich hebben bezig ge
houden met de zorg voor de voeten hunner dieren: paarden, ezels,
ossen en andere, tot in de.kleinste bijzonderheden, terwijl zij de
voeten der menschen geheel hebben verwaarloosd en de zorg daarvoor
hebben overgelaten aan onwetende schoenmakers, in verband met be
lachelijke modes. Die opmerking van Camper heeft ook thans nog
hare waarde. De maarschalk van Saksen zeide, dat het volk, dat
het beste schoeisel aan zijne soldaten gaf, een verbazend voordeel
