499
het gewicht, waarmede de soldaat bèlast wordt, tot een minimum
terug te brengen. Zulks is vooral mogelijk daar, waar het leger
slechts dient tot verdediging des lands, en de troepen dus niet bestemd
zijn om lange veldtochten of expeditiën op verre afstanden te maken.
Eene belangrijke zaak is de wijze, waarop de ransel aan het lichaam
verbonden wordt; hij moet gemakkelijk gedragen worden, de banden
mogen niet knellen en de soldaat moet niet, door den ransel, in zijne
bewegingen belemmerd worden. Het schijnt dat de Engelschen in
dat opzicht het verstandigste stelsel hebben aangenomen, en het ware
wenschelijk, dat met de Engelsche inrichting van den ransel ook in
andere legers proeven genomen werden.
Thans een woord over de exercitiën en verdere lichaamsoefeningen.
Deze versnellen den omloop van het bloed, verhoogen de lichaams
warmte, doen de ademhaling vlugger gaanvermeerderen de afscheiding
van koolzuur door de longen, bevorderen de ontlastingen, verwijderen
eene grootere hoeveelheid stikstof door de meerdere werking van den
huid en bevorderen de werkzaamheid van het organisme. Uit het
meerder verlies van koolzuur en stikstof volgt de eisch van betere
voeding.
Eene matige lichaamsoefening is heilzaamdoch evenzeer is zij na-
deelig bij overdrijving. Men moet steeds waken voor het physio-
logisch evenwicht tusschen ontvangsten en uitgaventusschen het
verbruik en de aanvulling der krachten; deze laatste geschiedt door de
voeding en den slaap. Indien de voeding onvoldoende is om het kracht-
verlies te herstellen, ontstaat algemeene verzwakking, voorbeschiktheid
tot ziekten en vooral tot typhus. Hetzelfde heeft plaats wanneer de
slaap onvoldoende is. Een slaap van zeven a acht uren per etmaal
is noodigen de soldaat moet niet bovenmatig met nachtwachten
rondes en patrouilles belast worden. Bij het Eransche leger moeten,
op eene nachtwacht, minstens vier wachtvrije nachten volgen.
Het is hier de plaats om de strafexercitiën af te keuren. Men be
hoort den soldaat niet te straffen ten nadeele van zijne gezondheid.
Door te laten exerceereu gedurende de urendie aan eene noodzake
lijke rust moesten worden gewijdvermoeit men de menschen te veel,
put men ze uit, worden zij overspannen, en worden zij verbitterd
tegen hunne chefs en tegen de krijgstucht.
De dagelijksche dienstregeling gaat vaak te verde soldaten worden
dikwijls met bezigheden, exercitiën, marschen, inspectiën, theoriën
