500
enz. overladen; zij krijgen daardoor een tegenzin in den dienst en
men ontneemt hun alle geestdrift voor hun stand.
De gymnastie en het schermen hebben eene uitstekende uitwerking
op de ontwikkeling van kracht en behendigheid; beide worden veelal
te vaak verwaarloosd.
De lichamelijke oefeningen moeten niet alleen den soldaat bezig
houden. De militaire dienst moet benut worden voor de verstandelijke
en zedelijke ontwikkeling des soldaats. Men houde voorlezingen
over belangwekkende onderwerpen; men wijze den soldaat op de
weldaden van het onderwijs en op het voordeel van practische weten
schap; men benutte alle beschikbare oogenblikken om ontwikkeling
te bevorderen. Dan zal de soldaat, na volbrachten dienst, andere
zaken in zijn geheugen bewaard hebben dan de beginselen van de
kompagnieschool.
Voor dat doel moesten onze kazernes van boeken en dagbladen
voorzien zijnde militairen zouden daardoor eene nuttige uitspanning
hebben, en men zou met goed gevolg kunnen strijden tegen de aan
trekkelijkheden van de kantine, de kaarten, en den jenever.
Eindelijk dienen de chefs de zangvereenigingen aan te moedigen
omdat muziek gunstig werkt op het moreel.
De marschen behooren niet langer te duren dan zeven uren per dag
de soldaat is zwaar belast, loopt in het stof, in het slijk, onder
felle zonnestralen, blootgesteld aan regen en wind; in de gelederen
ademt hij geen zuivere lucht in, enz. Overdrijving is hier bepaald
schadelijk. Bij de marschen moet er op gelet wordendat de man
schappen geene groote hoeveelheden koud water drinken wanneer zij
bezweet zijndat zij hun hoofd en hunne voeten eerst wasschen of
baden nadat het lichaam een weinig uitgerust is.
Het is van groot belang, dat toezicht gehouden wordt op het
behoorlijk reinigen der voetenter voorkoming van uitslag en ontvel
ling de nagels moeten kort afgesneden worden. Blaren worden met
een naald doorgestoken, terwijl het velletjedat het ontstoken vleesch
beschermt, behouden blijft; het gebruik van collodion is hier doelmatig.
Naarmate een persoon veel zweet, moet hij te meer voor de zinde
lijkheid, vooral zijner voeten, waken en deze zelfs, ter vermijding
van ongemak, met poeder van stijfselmeel of iets dergelijks bedak
bestrooien.
Met het bovenstaande eindigen wij onze beschouwingen. We zou-
