terug, waar hem zijn klein leger nog vol moed en vertrouwen
wachtte.
Die stellingen bleef hij tot des nachts behouden, toen hij zijnen af
tocht begon. Zelf leidde hij den overtocht der zijnen over de Op-
pomatoxtot dat de laatste man overgegaan was stond hij met het
paard aan de hand, even kalm zijne bevelen te geven.
Het leger, ingesmolten tot 15,000 man, verdween stil in de bos-
schen. Na een oogenblik zette het zijnen terugtocht, beschermd
door de rivier, naar het Westen voort. Niet ter neer geslagen door
hun ongeluk, vervolgden de troepeu welgemoed hunnen weg, ver
heugd dat zij de stellingen verlaten hadden, waar zij zoovele verschrik
kelijke maanden hadden doorgebracht; de schoone lentemorgen scheen
hun weder eeuige hoop in te boezemen. Zelfs Lee gaf die hoop niet
geheel op, toen hij zagdat zijn stoutmoedig plan eeuige kans van
slagen kreeg. De hoofdzaak voor hem was het voeden zijner troe
pen, en hij rekende op de treinen, die den levensvoorraad tot op een
opgegeven punt van den weg moesten brengen dien hij voorbij moest.
Door eene ongelukkige vergissing reed de trein door en bracht den
levensvoorraad naar Richmond, in plaats van op de afgesproken plaats,
Amelia-Court-houseLee, hier aankomende, vond dus niets.
De uitdrukking van wanhoop, die op de gelaatstrekken der zoo
vermagerde troepen te lezen was, laat zich niet beschrijven; zelfs Lee's
voorhoofd was somberder dan ooit, hij was door het gebrek aan
levensmiddelen geheel ter neer geslagen. Hij moest nu in den om
trek fourrageeringen laten doen. Het oponthoud, dat hierdoor ontstond,
gaf Grant de gelegenheid, zijnen tegenstander den terugtochtsweg af
te snijden.
Gedurende vier dagen steeds op Lynchburg terug trekkende, ont
kwam Lee als door een wonder aan zijnen vijand, en men zag als
het ware 150,000 man jacht maken op 15,000 uitgehongerde gecon-
federeerden.
Toch behield hij nog zijne oude kalmte en tegenwoordigheid van
geest. De vijandelijke kavallerie verontrustte nacht en dag zijne
troepenwaarvan er velen van vermoeidheid en inspanning langs den
weg neervielen.
Nadat Earmville bereikt waswerden er aardewerken tot verde
diging opgeworpen. Een krijgsraad werd gehoudenwaar Lee echter
niet bij tegenwoordig was. Hierin sprak men na langdurige beraad
slagingen over eene capitulatie.
624
