169
telkens voor de soldaten aan den dag legden, door hen in de hos
pitalen te bezoekenmet hun eigen geld bij te staandoor hen te
te troosten, te raden en te beschermen, de dankbaarheid zoodanig
met de discipline vereenzelvigd, dat het denkbeeld, alsof die twee
woorden ooit weder te scheiden waren en tegenstrijdig kouden wor
den, geheel verdween. De discipline houdende voor wat zij is en
wat zij zijn moet, dat wil zeggen de grondslagen kennende, waarop
zij berust, het doel waartoe zij leidt en de uitwerkingen, die zij
heeft, kan het begrip van den eenvoudigsten soldaat zelfs de geheele
prachtige inrichting van het leger bevattenbegrijpt hij het bewon-
deringswaardige verband en de overeenstemming der krachten waar
door hij bestuurd wordt; voelt hij, dat de grondvesten daarvan zijn
de eerste menschelijke neigingen, de allereerste wetten van den gods
dienst; en naarmate hij er de grootheid van inziet, ziet hij haar
verlicht worden en verheven tot boven het bereik van wijsgeerige
bespiegelingen en alledaagsehe twisten. Deze uitwerking had zij op
de soldaten, op die wijze werd de discipline gehandhaafd.
En het vaderland P
Het schitterendste bewijs van de uitwerking op het vaderland te
weeggebracht door het voortreffelijke gedrag van het leger, heeft het
Siciliaansche volk op het einde van zeven-en-zestig geleverd en on
langs r.og herhaald, het schoonste bewijs, dat het aan het leger en
aan Italië kon geven, de bewonderingswaardige uitslag van de
werving
O, dat volk vol moed, ijver en vuur kan niet anders dan dap
pere soldaten geven
En welke belooning kreeg de soldaat?
Des avonds na de taptoe las de fourier de dagorder van den ko
lonel voor, waarin hem gezegd werd: //Gij hebt uw plicht gedaan.''
S
