het op St. Helena neen der uitstekendsteboeken over dat onder
werp. Zie over Jomini en zijne werken de uitmuntende JEtnde van
Sainte-Beuvein de Nouveaux lundisTome XIII, ook afzonder"
lijk herdrukt en verkrijgbaar voor twee franken. Te.)
Door- de oorlogen van Trederik II oordeelkundig te ontleden en
ze te vergelijken met de veldtochten van den generaal Bonaparte in
Italië, ontdekt Jomini, het is waar, een geboren strategist, dat de
zelfde oorzaakeen oordeelkundig gebruik van de massa sover het
algemeen gelijke uitkomsten voortbrengt; de studie van die oorlogen
openbaart hemnaar welke beginselen men behoort te opereereu en
een of meer legers te plaatsen, om het voordeel der beweegbaarheid
te behouden en ook steeds tot aanvallende bewegingen te kunnen
overgaan; eindelijk, door een grondig onderzoek van de feiten, ge
schraagd door een gezond en degelijk oordeelkomt hij tot het vol
gende voorschrift
Hoofdbeginsel van den oorlog.
//Het hoofdbeginsel van den oorlog bestaat hierin, dat men door
met elkander in verband staande marschen, die met bekwaamheid
bestuurd worden, de hoofdmacht van een leger achtereenvolgens brengt
op de beslissende punten van het tooneel der krijgsverrichtingen en
zooveel mooglijk op de gemeenschapslijnen van den vijand, zonder zijne
eigene in gevaar te brengen dat men door manoeuvreeren zijne massa's
in gevecht wikkelt met een gedeelte van de vijandelijke strijdkrach
ten; dat men, op den dag van den slag, door taktische manoeuvres,
zijn hoofdmacht richt tegen het beslissende punt van het slagveld of
tegen het gedeelte der vijandelijke linie, welks overstelping voora]
van gewicht is; eindelijk, dat deze massa's niet alleen op het beslis
sende punt aanwezig zijnmaar ook er met kracht en samenhang in
gevecht worden gebracht, opdat de inspanning overal gelijktijdig zij.''
Om den oorlog goed te voeren,- is het dus niet genoeg zijne troe
pen zoo te plaatsen, dat men ze door een met bekwaamheid bestuur
den marsch sneller dan zijn tegenstander op het beslissende punt
van het tooneel der krijgsverrichtingen kan brengen, maar men moet
ze er ook met bekwaamheid in het gevecht weten te ivikkelenen
juist in dit laatste punt verschillen de pas aangehaalde voorbeelden,
de regelingen, getroffen door Napoleon te Austerlitz en door Bene-
dek te Sadowa, van elkander als de dag van den nacht.
222
