226
Te Castiglionete Kivoli, te Austerlitzzijn de omtrekkende be
wegingen der Oostenrijkers en der Klissen tegen de door Napoleon
aangevoerde legers uitgeloopen op nederlagen. Te Ulmte Magenta,
te Solferino, te Sadowa zijn dezelfde manoeuvres volkomen gelukt
tegen de Oostenrijkers.
In den jongsten oorlog, te Wörth gelijk te Saint-Privatte Sedan
gelijk te Mans, hebben de Pranscheu overal, tegen hunne gewoonte,
terwijl zij den vijand op de plaats afwachtten, zich taktisch laten
omsingelen, en eerst toen zij zich in een cirkel van vuur zaeen
opgesloten, dus te laathebben zij beproefd er uit te geraken.
De ontleding van deze veldslagen doet zien, dat in den oorlog
de operaties en de gelijkvormige formaties zeer dikwijls verschillende
uitkomsten ten gevolge hebben, gunstig of ongunstig, naar gelang
zij oordeelkundig of onhandig worden uitgevoerd, en zij strekt vooral
om te betoogendat in het algemeen, het talent, de geestkracht
en de [vastberadenheid der aanvoerders een veel beslissender invloed
op de einduitkomst van den strijd hebben dan de verbetering van
eenig oorlogstuig, welk ook.
Omschrijving van eenige strategische termen.
Onafhankelijk van de terreinsomstandigheden, van de natuurlijke
of kunstmatige hindernissen, bergketenen, rivieren, vestingen, enz.,
bevat een oorlogstooneel stellingen, zones, liuiën en puntenwaaraan
de krijgslieden bijzondere namen gegeven hebben, van welke het soms
vrij moeilijk is de schakeeringen te onderscheiden.
le. Offensief (de omschrijving hiervan is voor de lezers van een
militair tijdschrift, dunkt mij, overbodig).
2e. Defensief. (Als boven).
3e. Oorlogstooneel. Tooneel der operaties. Strate
gisch schaakbord. Dikwijls verwart men deze drie zakendie
dan ook veel overeenkomst met elkander hebben. Zij onderscheiden
zich evenwel door schakeeringen. Het oorlogstooneel omvat een
geheel land en zelfs de landstreken, waar de oorlogvoerenden elk
ander kunnen ontmoetenhet tooneel der operaties de uitgestrekt
heid lands, het gedeelte van het oorlogstooneel, waarop de twee
tegenover elkander staande legers opereeren; het strategisch schaak
bord het gedeelte van het tooneel der operaties, waarop de voor
naamste ontmoetingen tusschen de twee partijen plaats hebben.
