227
Laat onsom de denkbeelden te bepalen onze meening duidelijk
maken door voorbeelden.
België, zegt men, is dikwijls het slagveld der Europeesche oor
logen geweest. In 1815 was het, gedurende vijf dagen slechts, het
tooneel van eenbloedigen oorlog tusschen de legers van het Heilig
Verbond en van Napoleon. In dien korten veldtocht is het mid
den van Belgiëhet waterbekken van de Scheldehet tooneel der
operaties geweest, en in diezelfde worsteling waren de twee oevers
van de Dyle, de ruimte tusschen Pleurus, Quatre-Bras, Wavre en
Waterloo, cr het strategisch schaakbord van.
In 1866 hadden Pruisen en Oostenrijk, om hun geschil uit te
maken, tot oorlogstooneel de verschillende landstreken, begrepen tus
schen de Oder en de Elbe. Boheme is het eerst en Moravië daarna
het tooneel der operaties geweest, en de ruimte tusschen de Elbe
en de Iser was er het voornaamste strategische schaakbord van.
4te. Strategische stellingen. //Er is zekere schikking van de
legerswaaraan men den naam van strategische stelling kan geven",
zegt Jomini, //om haar te onderscheiden van de taktische stelling
of gevechtsstelling. De eersten zijn die, welke men voor een' ge
geven tijd inneemt, ten einde het operatie-front over eene grootere
uitgestrektheid te omvatten dan dit plaats zou hebben om te vech
ten. Al de stellingen, genomen achter eene rivier of langs eene ver
dedigingslinie, waarbij de divisiën op zekeren afstand van elkander
zouden zijn, behooren hiertoe; die, welke de legers van Napoleon
hadden te EivoliVerona en Legnago om de Etsch te bewaken, die,
welke hij had, in 1813, in Saksen en Silezië vóór zijne verdedi
gingslijn waren zoowel strategische stellingen als die van de Eu-
geisch-Pruisische legers in België, in 1815, vóór den slag van Ligny.
//Zelfs de winterkwartieren zijn, als zij zich zeer dicht opeen en
tegenover den vijand bevinden, zonder door een wapenstilstand te
gen een' aanval gewaarborgd te wezen, niets anders dau strategische
stellingen, bij voorbeeld die van Napoleon aan de Passarge, in 1807.
De dagelijksche stellingen, die een leger inneemt gedurende de mar-
schen, welke buiten het bereik van den vijand plaats hebben, en die
men soms uitstrekt om hem te misleiden of om de bewegingen ge
makkelijk te maken, belmoren ook tot deze categorie.
//Men ziet dus, dat deze benaming eveneens toepasselijk is op alle
Het Heilig Verbond werd eerst gesloten 26 Sept., 1815, dus ruim drie maan
den na Waterloo. ÏR.
