228
toestanden, waarin een leger zich zou bevinden, hetzij om verschei
dene punten te gelijk te dekken, hetzij om eenige observatie-linie
te vormen, hetzij eindelijk voor elke afwachtende stelling. Zoomoe
ten de uitgestrekte stellingen langs eene'verdedigingslinie, de korp
sen, die langs een dubbel operatiefront zijn opgesteld of een beleg
dekken terwijl het leger aan een' anderen kant opereert, in eéu
woord bijna alle groote detachementen die uit aanzienlijke gedeelten
van een leger bestaantot die categorie gerangschikt worden."
Een leger te, doen overgaan uit de strategische stelling, die eene
vrij groote oppervlakte vereischtopdat het leger er volgens de ei-
schen der gezondheidsleer kunne verwijlen, tot de taktische stelling,
die behoorlijk aaneengesloten moet zijn, is eene der moeilijkheden
in de strategie. Dit punt zal worden uiteengezet in de paragraaf
der zones en operatie-lijnen.
5e. "Vaste en tijdelijke operatie-bases. Men noemt vaste ope
ratie-basis de landstreek of de plaats, waaruit een leger zijne mid
delen van bestaan trekt, van waar het gewoonlijk oprukt om aan
vallend te werk te gaan, en waarheen liet terug trekt in tegenspoed.
Vóór Eet gebruik van den stoom noemde men tijdelijke basis
de vestingen, waarin men den mondtocht bijeenbracht om de legers
te velde te voeden. Deze groote depóts werden eerst aangelegd langs
de grens in het eigen land; zoo men op vijandelijk gebied kwam,
legde men 11a elke vijf of zes dagen mareheereus nieuwe aan; zoo
men verplicht was terug te gaan, zocht men, als de aanval niet te
onstuimig was, den leeftocht achter het leger te brengen, naar ge
lang men terug trokmaar meestal verloor men ze met de vestin
gen waarin hij geborgen was.
Sprekende over de bezwarendie het aanleggen van magazijnen en
groote depóts langs de grenzen onmiddellijk achter het leger, kan
hebben vermeldt Jomini een woord van Napoleon, dat hier niet mis
plaatst zal zijn.
//Ik kan" schrijft de generaal, //dit artikel over de magazijnen
niet besluiten zonder een gezegde van Napoleon aan te halen het
welk zonderling zal schijnen, maar toch zijne goede zijde heeft. Ik heb
hem hooren zeggen, //dat in zijne eerste veldtochten het vijandelijke
leger altijd zoo goed voorzien was, dat, als hij verlegen stond om het
zijne te voeden, hij het slechts in den rug van den tegenstander be
hoefde te werpen, waar hij zeker was alles in overvloed te vinden."
Een regel, waarop het zeker ongerijmd zou zijn beginselen te
