229
bouwen, maar die wellicht den gelukkigen uitslag van meer dan ééne
onderneming verklaart en bewijst, hoe de werkelijke oorlog verschilt
van berekeningendie te veel den passer verraden.
Met behulp van de spoorwegen kan men gemakkelijk een leger bij
den dag voeden. Men kan dus in beginsel aannemendat men voort
aan eene depot-vesting langs de grens en tijdelijke basesdie zonder
nut zouden zijnkan missen. De afschaffing van de groote depóts aan
de grens heeft hare goede zijde; hun aanleg had het groote nadeel,
aanmerkelijk tijdverlies en vertraging in de operaties te veroorzaken
de ontwerpen te doen uitlekken en die groote depots er aan bloot
te stellen dadelijk voor het land verloren te gaan, gelijk in den
jongsten oorlog Straatsburg, Metz enz. voor de lïanschen.
Ziehier, hoe de Aartshertog Karei zich uitdrukt omtrent debases
in het algemeen
//Als een leger verplicht is de verdedigende houding te blijven
aannemen of tijdelijk den loop zijner operaties op te schorten, moet
het steeds op strategische punten blijvenbij voorkeur op punten
welker verlies] over het lot van het land beslissen zou. De hoofd
stadhet brandpunt der staatkunde, het middelpunt der macht van
den Staat, het hart, de ziel der monarchie, die het leven aan de ge-
heele natie mededeelt en hare werkzaamheid prikkelt, moet vooral
de aandacht trekken van hem die beveelt; naar dit punt zal hij den
terugtocht leiden en zijne verdedigingsmiddelen bijeentrekkenten
einde het tot het uiterste te behouden.
//Er zou in eiken staat eene wapenplaats moeten zijn, die er als
de sleutel van was, er de onafhankelijkheid van verzekerde en zon
der welker bezit de vijand slechts wisselvallige invallen kon doen
en den Staat slechts kwaad berokkenen, dat gemakkelijk te herstellen
ware."
Wat hierop neerkomt: dat de hoofdstad, die altijd het objectief
van den aanval zal zijnook het brandpunt der verdediging moet
wezendat is de vaste en blijvende basis der strijdkrachten van
den Slaat
De oorlog van 18&6 heeft op nieuw de juistheid van des Aarts-
hertog's voorschrift bevestigd //Na Sadowa hebben de Oostenrijkers,
door dezen regel te verwaarloozeudoor de hoofdmacht naar Olmiitz
terug te brengendoor de hoofdstad te ontblooteu een onherstel-
Voldoet .Batavia aan dezen eisch? Kan liet daaraan voldoen? Zoo neen, dan
behoort het ook niet de hoofdplaats van Indië te zijn. Kr.
