241
Een oorlogstooneel kan een of meer operatie-zones hebben. //Bij
een inval in Duitschland door Frankrijk", zegt Jomiui, //kan dat
land in drie verschillende gordels worden verdeeldZwaben zou de
rechterzone kunnen vormen, Hessen de middelste en Westphalen de
linker."
België kan, ten opzichte van een Franschen inval, eveneens in drie
gordels worden verdeeld: de ruimte, besloten tusschen de Maas en
de Oostergrens zou de rechterzone uitmaken, die tusschen de Maas
en de Schelde de middelste zone, het terrein tusschen de Schelde
en de zee de linker.
Ofschoon in de twee voorgaande voorbeelden de splitsing in drie
gordels zeer logisch schijnt, is zij toch willekeurig, maar men kan
de scheidingen dezer zones bezwaarlijk anders aanduiden dan door
geografische lijnen, rivieren, enz.
In oorlogstijd zoude zich het geval kunnen voordoen dat België
slechts ééne enkele zone vormde, gelijk het ook zou kunnen gebeuren,
dat een der gordels verdeeld werd in kleinere gordels. Immers, de
strooken, die de Schelde van de Dender scheiden, de Dender van
de Senne, de Senne van de Dyle, de Dyle van de Demerzijn zoo
veel afzonderlijke operatie-zones, waarvan de goede of de slechte
keus, in eene gegeven omstandigheid, een beslissenden invloed op
de verrichtingen van een veldtocht zou kunnen hebben.
Wij hebben gezien, dat na den slag van Ligny Blücher, ten ge
volge eener verkeerde richtingaan Grouchy's korps gegevener in
geslaagd is zonder gevecht zich met Wellington te vereenigen, terwijl
Napoleon zich in de onmooglijkheid bevond zijnen lasthebber bij zich
te doen komen.
Zoo Grouchy, in stede van te opereeren in de zone op den rechter
oever der Dyle, de zone links van deze rivier gevolgd had, zouden
de twee Fransche legers ten opzichte vau de legers der bondgenooten
//in biunenliniën" gestaan hebben, dat is te zeggen, volgens centrale
richtingen, en .Napoleon zoude, naar goedvinden, Grouchy tot zich
hebben kunnen roepen om deel te nemen aan den slag van Mont-
Saint-Jean ol Waterloo, of het korps van den maarschalk, geheel of
gedeeltelijk, langs de Dyle kunnen laten om Blücher in bedwang
te houden.
Dit voorbeeld doet beter dan langwijlige technische uiteenzettingen
de voordeeleu ziendie de eene zone kan aanbieden boven de andere.
13e. Operatie-lijn. //De woorden operaiie-lijn en operatie-
11
