333
Van daar minder geestkracht. Maar juist het omgekeerde heeft
plaats in de legers der twee natiën. In Duitschlanden vooral in
Pruisen, worden de soldaten niet alleen goed gehuisvest, maar zeer
goed gevoed in het tijdperk, waarin het vooral aankomt op eene
goede levenswijze, en de gewoonten, in dienst aangenomen, worden
doorgaans in het burgerlijke leven voortgezet.
//In Franrijk daarentegen, zelfs onder het tweede Keizerrijk, dat
de voeding van de troepen zeer verbeterd heeftstelde men den sol
daat op rantsoen, waardoor men hem gewoonten van matigheid leer
de, die uitmuntend zijn in vredestijd, als hij eigenlijk weinig kracht
verbruikt, maar die hem noch kracht noch het vermogen geven om
op zijn verhaal te komen, als hij aan zware vermoeienis is onder
worpen. Hij heeft, niet zonder moeite, de gewoonte aangenomen
weinig te eten, en deze gewoonte houdt aan, als hij ze zou moeten
afleggen om het hoofd te bieden aan het ontzettende verbruik van
kracht, dat elke veldtocht vereischt.
//De Duitsche militaire autoriteiten hadden dit zoo goed begrepen,
dat zij gedurende den gehèelen loop van den jongsten oorlog er de
uiterste zorg aan gewijd hebben, het leger eene goede voeding te
verzekereu. Dat is eene der voornaamste oorzaken van hunne over
winningen geweest/' (//De oorlog zit in den buik van de soldaten."
Van Thielen, in zijne lessen over den velddienst aan de Milit.
Academie). //Aan den anderen kant weten wijdat het Fransche
leger, zelfs vóór Sedan, gebrek heeft gehad aan het noodige, en
hoeveel te meer daarna, toen de militaire intendance gedesorganiseerd
was geworden, en men in allerijl al de reserven en de "mobiele
gardesopriep, zonder dat er altijd voorzien was in hun huisvesting
en voeding.
//In Rusland geeft, gelooven wij, de toestand der landbouwende
bevolking evenmin den juisten maatstaf voor de strijdkracht van het
land. Vooreerst, zoo de sterfte groot is in de kindsheid, is het
aannemelijk, dat de overlevenden meer of min krachtig zijn. Boven
dien zou het er op aan komen te wetenhoe de troep behandeld
wordt. Als het Duitsche stelsel toegepast wordt, gelijk waarschijnlijk
is, zal de strijdkracht van Rusland binnen weinige jaren zeer groot
worden, ondanks den ellendigen toestand der bevolking, want men
moet niet vergeten, dat het gouvernement den diensttijd zeer verkort
heeft om, in navolging van Pruisen, reserves te kunnen vormen-
Het zou gevaarlijk zijn, te veel geloof te hechten aan opmerkingen!
die ongetwijfeld zeer juist zijn in zeker opzicht, maar waaruit men
